Koninklijke Zangvereniging Nijmeegs Mannenkoor


ArchiefvormerKoninklijke Zangvereniging Nijmeegs Mannenkoor
Andere namenCarolo Magno (1859-1861)
Nijmeegs Mannenkoor (1861-1903)
Archief359 Koninklijke Zangvereniging Nijmeegs Mannenkoor
Soort entiteitOrganisatie
Type instellingParticulier
Rechtsvormvereniging
Datering1859-1960
PlaatsNijmegen (1859-1960)
Opvolger(s)Koninklijke Zangvereeniging Nijmeegs Mannenkoor
GeschiedenisOp 4 september 1859 besloten enkele Nijmeegse jongemannen tot de oprichting van een nieuwe mannenzangvereniging (liedertafel) met de naam ‘Carolo Magno’ In 1861 werd de naam van het koor veranderd in Nijmeegs Mannenkoor. Vanaf 1865 trad het koor in de openbaarheid op tijdens liefdadigheidsconcerten, stedelijke festiviteiten, zangwedstrijden en zangersfeesten. De optredens vonden voornamelijk plaats in de sociëteiten in de omgeving van de Lindenberg, Sociëteit Concordia, Burgerlust, De Harmonie en de Stadsschouwburg. Ook werden veel concerten gegeven op Het Valkhof.
De opening van de buitensociëteit De Vereeniging in 1882 zorgde in korte tijd voor een groot aantal muziekevenementen. Tussen 1870 en 1890 maakte het koor een periode van grote bloei door, waarin diverse grote prijzen werden gewonnen. Daarna volgde een minder succesvolle periode. Om niet in de vergetelheid te raken moesten steeds kostbaardere concerten worden gegeven, waardoor de financiële positie van het koor slechter werd.
Daarnaast kreeg het koor te maken met de toenemende voorkeur van het publiek voor instrumentale muziek. Interne reorganisaties hielden het koor op de been. Goede muziekfeesten ter gelegenheid van het 50-jarig bestaan zorgden voor herwonnen zelfvertrouwen. Koningin Wilhelmina besloot de vereniging op 3 september 1909 het predicaat ‘koninklijke’ te verlenen. De naam van het koor werd veranderd in Koninklijke Zangvereniging Nijmeegs Mannenkoor.
Het koor bleef deelnemen aan concoursen. Nieuw waren gastoptredens bij speciale gelegenheden, zoals bij de festiviteiten rondom ‘Nijmegen 700 jaar stad’ (1930), de opening van de Waalbrug (1936) en de Valkhofconcerten in de zomermaanden in de periode 1930-1940. Pijnlijk bleef het tekort aan nieuw repertoire voor mannenkoren in deze periode. Concertprogramma’s vermelden jarenlang composities uit de ‘beruchte’ liedertafelperiode.
Het bestuur van het koor wenste in de Tweede Wereldoorlog niet toe te treden tot de ‘Kulturkammer’.In 1942 besloot men over te gaan tot ontbinding. Na de bevrijding ging het koor weer aan de slag met het geven van concerten. Het ledental groeide tot 255 leden. In 1949 werd toenmalig koningin Juliana beschermvrouw van het koor. In de jaren 1946-1959 zegden veel koorleden hun lidmaatschap op in verband met de doorgevoerde repertoirevernieuwing in combinatie met interne problemen. Op 10 februari 1960 fuseerde het koor met het Nijmeegse mannenkoor ‘De Verenigde Zangers’. De gefuseerde koren traden sindsdien naar buiten onder de naam: Koninklijk Nijmeegs Mannenkoor ‘De Verenigde Zangers’. Men verzuimde echter de statuten aan te passen, zodat de nieuwe naam een officieus karakter had.
Functies, beroepen of activiteitenHet beoefenen van de zangkunst door het houden van geregelde zangoefeningen (repetities), het deelnemen aan zangwedstrijden, het geven van concerten en andere optredens.
Structuur of genealogieHet bestuur bestond uit elf personen, te weten: een voorzitter, een 2e voorzitter, een 1e en 2e secretaris, een 1e en 2e penningmeester, een bibliothecaris en vier commissarissen. Het bestuur was belast met de uitvoering van de besluiten van de algemene ledenvergaderingen. Bestuursleden werden uit en door de werkende leden gekozen bij volstrekte meerderheid van stemmen. Voorzitter, secretaris en penningmeester werden in hun functie gekozen. De leden van het bestuur hadden zitting voor de tijd van twee jaar. De commissarissen waren belast met de handhaving van de orde en alles wat daarmee samenhing.
De directeur, zoals de dirigent genoemd werd, leidde de repetities en de concerten en bepaalde in overleg met het bestuur de in studie te nemen koorwerken. Hij beoordeelde de kandidaat-leden. Hij werd op voorstel van het bestuur door een algemene ledenvergadering benoemd en kon ook op deze wijze worden ontslagen.
Bron(nen)M.J.M. Dongelmans en H. Janssen, 'Cantemus in amicitia' : 150 jaar Koninklijke Zangvereeniging 'Nijmeegs Mannenkoor' 1859-2009, Nijmegen 2009.
Archief van de Koninklijke Zangvereeniging Nijmeegs Mannenkoor, 1960-2000, inv. nr. (80).
M.J.M. Dongelmans, De muze tot geleide: de geschiedenis van de Koninklijke Zangvereniging Nijmeegs Mannenkoor: 1859-1984, Nijmegen 1984.