| Archiefvormer | Stichting Actief Comité Binnenstad Nijmegen (ACBN) |
|---|---|
| Andere namen | Stichting Vierdaagsefeesten Nijmegen Stichting Actie Comité Binnenstad Nijmegen Stichting Actie Comité Binnenstad Nijmegen (tot 1970) Stichting Actie Comité Binnenstad Nijmegen (tot 1970) Stichting Vierdaagsefeesten Nijmegen (na 2007) |
| Archief | 1205 Stichting Actief Comité Binnenstad Nijmegen (ACBN) |
| Soort entiteit | Organisatie |
| Type instelling | Particulier |
| Rechtsvorm | Stichting |
| Datering | 1966-2012 |
| Plaats | Nijmegen |
| Algemene context | Sinds de jaren zestig zijn zowel de vrije tijd als het reële inkomen sterk toegenomen. Veel Nederlanders willen tijdens hun vakantie en andere vrije dagen vermaakt worden en zijn ook bereid daaraan geld uit te geven. Deze ontwikkeling heeft een nieuwe bedrijfstak in het leven geroepen: de evenementenbranche, waarbij evenementen worden omschreven als gebeurtenissen met een positieve inhoud en karakter, die bedoeld zijn voor grote groepen mensen. Deze branche omvat enerzijds pretparken als de Efteling en Eurodisney, anderzijds een- en meerdaagse festivals als de Music Meeting en Pinkpop. In bezoekersaantallen gemeten zijn de Nijmeegse Vierdaagsefeesten het grootste meerdaagse muziekfestival van Nederland. De Vierdaagsefeesten hebben niet alleen een grote economische betekenis voor Nijmegen, ze dragen ook in hoge mate bij aan de bekendheid en het imago van de stad. Terwijl de Wandelvierdaagse aan Nijmegen internationaal naam als sportieve en groene stad geeft, verlenen de Vierdaagsefeesten haar een vooral nationale reputatie als gezellige, Bourgondische en wat volkse stad. oorsprong van de Vierdaagsefeesten ligt bij de Wandelvierdaagse die in 1909 voor het eerst plaatsvond, van dinsdag tot en met vrijdag in de derde week van juli wordt gelopen en sinds 1925 start en finish in Nijmegen heeft. Lange tijd bezaten de marsen een sterke militaire inslag. De eerste buitenlanders die meeliepen, waren dan ook Engelse militairen (1928). bestond vanouds een bescheiden randprogramma. Sinds 1922 was er op de vrijdagavond in de Vereeniging en het Kolpinghuis een blarenbal voor de wandelaars. Sinds 1938 wordt de Vierdaagse op zondagavond geopend met een vlaggenparade. De Vierdaagsemis – ook op zondag – vindt sinds 1962 plaats. jaren zestig bleek dit randprogramma niet meer voldoende te zijn. De Nijmeegse Wandelvierdaagse bevond zich in een crisis, omdat Nijmegen de deelnemers ‘niets te bieden’ had. Er gingen zelfs geruchten dat de organisator van de Vierdaagse, de Koninklijke Nederlandse Bond voor Lichamelijke Opvoeding (KNBLO), Nijmegen zou willen inruilen voor Apeldoorn of Den Haag. Om dat gevaar af te wenden kwam fotohandelaar Nico Grijpink in actie. Met als gevolg dat er in 1970 gedurende de hele Vierdaagseweek een programma met muziek, dans en andere vormen van vermaak bestond. |
| Geschiedenis | De organisatie van deze ‘Zomerfeesten’, zoals de naam tot 1998 zou luiden, kwam in handen van het Actie(f) Comité Binnenstad Nijmegen (ACBN), dat in 1966 was opgericht om de belangen van de Nijmeegse binnenstadsondernemers te behartigen. Het bestuur had 25 leden, omdat elke winkelstraat iemand afvaardigde. Het zwaartepunt van de organisatie lag bij de voorzitter van het ACBN: Nico Grijpink, en diens opvolgers John Bertine, eigenaar van een kapsalon, en Gerard van Groningen, ??? hun bezielende leiding groeiden de Zomerfeesten in de jaren zeventig en tachtig uit tot een megafestijn, waar in allerlei genres artiesten van naam optraden voor een duizendkoppig publiek. De feesten beslaan de hele Vierdaagseweek. Bijzondere momenten zijn het gevelconcert op zondagavond op de Grote Markt en de Waal in Vlammen op dinsdagavond. Het ACBN neemt het programma op vier grote podia (Waalkade, Kelfkensbos, Grote Markt en Plein 1944) voor zijn rekening. Deze podia hebben een eigen identiteit, waaraan overigens niet altijd even strak wordt vastgehouden: popmuziek op de Waalkade, Nederlands op Plein 1944, sinds 2000 wereldmuziek op Kelfkensbos. over het centrum staan zo’n twintig vermaakcentra, kleinere podia, verzorgd door horecagelegenheden die zo de sfeer op hun terras proberen te verhogen. De gemeente heeft het ACBN het recht gegeven om het precario van de vermaakcentra en andere terrassen te innen en daarmee een deel van zijn onkosten te bestrijden. enkele plaatsen werkt het ACBN samen met derden. In het Valkhofpark is dat de sinds 1985 bestaande Valkhofaffaire, indertijd een initiatief van O42 en Diogenes. De Valkhofaffaire heeft sinds 2005 een dependance op het strand van Lent, Havana aan de Waal. Sinds 1995 bestaat (Klassiek en) Kunst in de Kerk, waar Intermedi-Art de partner van het ACBN is. Bloemen en beeldende kunst worden hier geëxposeerd, de Nijmegenprent onthuld en ’s avonds vinden er klassieke en unplugged concerten plaats. Ten slotte werkt het ACBN sinds 2005 samen met discotheek Matrixx die onder en vlakbij de Waalbrug dance concerten organiseert, alsmede optredens van dj’s die house en verwante muziek draaien. de duur van het evenement, het grote aantal podia en de combinatie met de Vierdaagse zijn de Zomerfeesten in de jaren negentig uitgegroeid tot het grootste muzikale buitenevenement van Nederland met 1,1 tot 1,5 miljoen bezoekers per jaar. tijd heeft de gemeente de gemaakte kosten (ambtelijk apparaat, politie, reiniging) niet doorberekend aan het ACBN. Hieraan kwam een einde, toen de gemeente met reden oordeelde dat het ACBN op eigen benen kon staan. jaren negentig waren de feesten zo groot en de organisatie zo omvattend geworden dat de oorspronkelijke structuur van het ACBN, waarbij vrijwilligers uit de Nijmeegse middenstand alle werkzaamheden voor hun rekening nam, niet meer te handhaven viel. Daarom werd in 1991 het Evenementenbureau Nijmegen opgericht dat enerzijds onder het bestuur van het ACBN viel, anderzijds onderdeel vormde van de organisatie van de VVV. Voortaan namen beroepskrachten de organisatie van de zomerfeesten voor hun rekening. een crisis werd de bestuursstructuur van het ACBN in 1994 aangepast. Geen 25-koppig gezelschap winkeliers meer, maar zeven tot negen mannen (en vrouwen) die hun sporen in het bedrijfsleven of bij de gemeente hadden verdiend en expertise bezaten op gebied van juridische en financiële zaken of sponsorwerving. de band met de wandelmarsen te benadrukken werd de naam Zomerfeesten in 1998 vervangen door Vierdaagsefeesten. |
| Functies, beroepen of activiteiten | Een convenant dat de gemeente en het ACBN in 2004 sloten, noemt als eerste doelstelling organisatie van een muzikaal volksfeest van formaat dat ‘gastvrij, toegankelijk, internationaal, uitbundig, Bourgondisch en vernieuwend’ is en verder ‘aantrekkelijk voor alle doelgroepen’. Hiermee wilde men jaarlijks circa 1,3 miljoen bezoekers trekken. Meer werd niet veilig geacht. convenant bevestigde een al langer bestaande taakverdeling, waarbij de gemeente typische overheidstaken voor haar rekening neemt op gebieden als openbare orde, veiligheid, overlast, verlenen van vergunningen en de reiniging. taken van het ACBN betreffen: Programmering. Zelf verzorgt het in samenwerking met artiestenbureaus en sponsors het programma op de vier hoofdpodia. Voor het overige bewaakt het ACBN het concept en voert het de regie, zodat er bijvoorbeeld voldoende variatie is tussen de twintig vermaakcentra, de kleinere podia. Financiering. Hoewel de gemeente nog steeds subsidie geeft, heeft het ACBN andere inkomstenbronnen nodig. De gemeente heeft het ACBN het recht gegeven de openbare ruimte te verpachten. Exploitanten van vermaakcentra, terrassen zonder eigen muziek en standplaatsen (kramen voor de eigen winkeldeur of verkoop van voedsel), betalen het precario gedurende de Vierdaagseweek niet aan de gemeente, maar aan het ACBN. Sponsoring. Het ACBN verbindt bedrijven aan zich om liefst gedurende meerdere jaren als hoofdsponsor of sponsor op te treden. Het probeert bedrijven te bewegen als partners voor de Vierdaagsefeesten op te treden en geeft hen ook faciliteiten, zoals ‘hospitality’ waarbij een sponsor zijn relaties bijvoorbeeld tijdens de Waal in Vlammen op een boot ontvangt. Publiciteit en communicatie, die zich enerzijds op het grote publiek, anderzijds op de sponsors richt. |
| Structuur of genealogie | Na het overlijden van de tweede voorzitter, John Bertine, in 1990, besloten de meest betrokken partijen (de gemeente Nijmegen, het ACBN en de VVV) de organisatie van de feesten te professionaliseren. Deze berust daarom sinds 1991 bij het Evenementenbureau Nijmegen, een onderdeel van de VVV Rijk van Nijmegen en later het Regionaal Bureau voor Toerisme (RTB) KAN. Het ACBN delegeerde met andere woorden de organisatie van de zomerfeesten aan de VVV. positie van het Evenementenbureau was hybride. Formeel hoorde het tot de VVV die bijvoorbeeld werkgever van het personeel was; inhoudelijk viel het echter onder het bestuur van het ACBN. situatie duurde tot 2002, toen het Evenementenbureau zowel ruimtelijk als organisatorisch van de VVV werd losgemaakt. 2007 is de Stichting Vierdaagsefeesten opgericht. De reden was dat de belangenbehartiging van de Nijmeegse middenstand in het gedrang kwam doordat de organisatie van de feesten steeds meer tijd opslokte. |
| Bron(nen) | Robert Kerstens, De Nijmeegse Vierdaagsefeesten. Marketingplan. Afstudeerscriptie Fontys Economische Hogeschool Tilburg. 2002 Roel Koppes, Communicatieonderzoek Vierdaagsefeesten 2007. Een onderzoek naar de gesteldheid van de interne en externe communicatie van het ACBN. Scriptie Business School Noteboom Maastricht T. Tummers, 25 jaar Zomerfeesten. Van kleinschalig feest tot internationaal evenement, Nijmegen 1994 Rob Wolf: Het grootste muzikale feest van Nederland. Het archief van de Stichting Vierdaagsefeesten overgedragen aan het Regionaal Archief Nijmegen. In Jaarboek Numaga 58 (2011), p. 156 - 169 |