Curatoren van het Stedelijk Gymnasium Nijmegen


ArchiefvormerCuratoren van het Stedelijk Gymnasium Nijmegen
Archief188 Curatoren van het Stedelijk Gymnasium Nijmegen
Soort entiteitOrganisatie
Type instellingOverheid
Datering1842-1968
PlaatsNijmegen
Voorganger(s)Latijnse School
GeschiedenisIngevolge de inwerkingtreding van de Mammoetwet per 1 augustus 1968 is het Curatorium opgeheven. De taken zijn grotendeels overgegaan naar het college van Burgemeester en Wethouders. Tevens is de positie van de rector aanzienlijk versterkt.
Functies, beroepen of activiteitenDe belangrijkste taken van curatoren zijn:

1 - Bevordering.
Bij het einde van het schooljaar heeft een openbaar examen plaats. Dit examen wordt afgelegd door de leerlingen ten overstaan van de curatoren. Na afloop van dit examen wordt bepaald wie bevorderd wordt. (1) Als er verschil van mening over de uitslag van het overgangsexamen is, beslissen de curatoren. (2) In de verordening van 1927 wordt niet meer over een overgangsexamen gesproken, maar de curatoren houden toch een beslissende stem. (3) Hiertegen kwam verzet van het Genootschap van Leraren. Het richtte zich in 1924 tot de gemeenteraad met het verzoek de bevordering te laten afhangen van de leraren. De gemeenteraad wijzigde daarop de verordening op voorstel van de curatoren. De leraren stellen nu in een vergadering een voorstel op tot bevordering van leerlingen. De curatoren zijn bevoegd deze vergadering bij te wonen. Alleen indien er geen eenstemmingheid in de lerarenvergadering is, beslissen de curatoren. Op den duur bleek dat eenstemmigheid kunstmatig werd gekweekt en de curatoren werden uitgeschakeld. Sinds 1927 berust de beslissing weer bij curatoren. (4)

2 - Benoemingen.
"De curatoren benoemen, schorsen en ontslaan de mensen die als bedienden bij het Gymnasium werkzaam zijn". (5) Onder bedienden wordt verstaan de claviger, amanuensis, hulpamanuensis e.a. personen die op het Gymnasium werken, maar geen leraar zijn.
Bij een vakature voor een leraar stellen de curatoren een aanbevelingslijst samen van de sollicitanten na overleg met de inspecteur der Gymnasia. Deze lijst wordt naar de gemeenteraad gestuurd en deze kiest altijd de persoon die bovenaan de voordracht staat.
Als curatoren een voorstel tot schorsing of ontslag bij de gemeenteraad indienen, moeten ze de inspecteur daar onmiddellijk van in kennis stellen. (6)

3 - Instructies.
De curatoren stellen in overleg met de rector huishoudelijke bepalingen op i.v.m. de schooltucht.

De curatoren bezoeken op gezette tijden de lessen van de leraren (7) volgens een door de vergadering vastgesteld rooster. Zij beoordelen de leraren en bespreken ze in de vergadering. Als een tijdelijk leraar de kans krijgt om voor vast te worden aangenomen, bijvoorbeeld als de leraar voor wie hij waarneemt afgekeurd wordt, hangt er veel van deze beoordeling af. (8)
1) Verordeningen van 1865 en 1846 art. 7
2) Verordening van 1915 art. 25
3) Verordening van 1927 art. 17
4) Inv. nr. 116
5) Verordeningen van 1879, 1886 en 1905 art. 21 en 1927 art. 27
6) Verordeningen van 1886 en 1915 art. 6
7) Verordening van 1927 art. 18
8) Vergaderingen van curatoren van 5-3-'59, 25-2-'60 en 18-5-'61 e.a. (inv.nr. 7)
Structuur of genealogie"Het Gymnasium staat onder het bestuur van de rector, het toezicht van curatoren en het oppertoezicht van B. en W." (1) In feite stelt het bestuur van de rector niets voor en hebben curatoren alles te zeggen. Het college van curatoren bestaat uit vijf personen, door de gemeenteraad benoemd voor vijf jaar. Op 1 Januari van ieder jaar treed één der curatoren af. De afgetredene is echter terstond weer herkiesbaar. Als er een curator benoemd moet worden zendt het Curatorium een aanbeveling van minstens 2 personen naar de gemeenteraad en deze kiest bijna altijd de eerstgenoemde persoon. (2)

1) Verordening van 1865 art. 11
2) Verordening van 1879 art. 16, 17, 19
Bron(nen)Jong, dr. J.A.B.M. de, Nijmegen, monumenten uit een rijk verleden
Meer van Kuffeler, J.C.F. van der, De voormalige illustre school en academie te Nijmegen, 1980
Nijhoff, P. Een gedeelte uit de Geldersche Volksalmanak, Arnhem, 1864
Schevichaven, H.D.J. van, Penschetsen uit Nijmegen's verleden, deel II, Nijmegen, 1901
Schevichaven, H.D.J. van, Oud-Nijmegens kerken, klooster, gasthuizen, Stichtingen en openbare gebouwen, Nijmegen, 1909