Carnavalsvereniging De Blauwe Schuit Nijmegen


ArchiefvormerCarnavalsvereniging De Blauwe Schuit Nijmegen
Andere namenNijmeegse Carnavalsvereniging De Blauwe Schuit
Archief627 Carnavalsvereniging De Blauwe Schuit Nijmegen
Soort entiteitOrganisatie
Type instellingParticulier
RechtsvormVereniging
Datering1948
PlaatsNijmegen (1948)
Algemene contextHet van oorsprong heidense feest dat in de middeleeuwen ‘vastelavond’ en sinds de 17de eeuw steeds vaker ‘carnaval’ werd genoemd, is een vooral door katholieken gevierde feestperiode die duurt van St. Maarten (11 november) tot de dag voor Aswoensdag.

Na de Reductie van Nijmegen in 1591, toen openbare uitingen van het katholieke geloof niet waren toegestaan, trad het stadsbestuur regelmatig op tegen feestvierders die onbehoorlijk gekleed waren, maskers droegen of met trommels sloegen. In de 19de eeuw kwam het carnaval weer op, al was het vooral een volksfeest waar de gegoede kringen meestal bij wegbleven. Het gemeentebestuur verbood 1910 opnieuw het dragen van maskers op staat en voorafgaand aan de Duitse inval in 1940 ging een landelijk verbod in. Na de Tweede Wereldoorlog duurde het enige jaren voordat het carnaval terugkeerde in het zwaar geteisterde Nijmegen.
GeschiedenisMogelijke herkomst
Al in 1413 zouden statuten zijn vastgelegd van een gilde van de Blauwe Schuit. Nijmeegse stadsrekeningen zouden in 1545 en 1550 melding maken van het rondrijden met een blauwe schuit door het schippersgilde. In 1550 is er iets te drinken voor ‘den scipsgesellen die metter blauwe scute omvoiren’.

Oprichting
Carnavalsvereniging De Blauwe Schuis werd echter pas in 1948 opgericht. Nico Grijpink en zijn vader nodigden wat vrienden uit voor de oprichting van de vereniging en van een nieuw openbaar carnaval. Dat was na 1910 niet meer gebeurd. Op 20 maart 1948 vond de oprichtingsvergadering plaats, waarop het bestuur en een Raad van Elf werden samengesteld.

Jaren 50 en 60
Naar aanleiding van de oprichting van De Blauwe Schuit zagen rond 1950 nog enkele carnavalsverenigingen het levenslicht: Het Geberste Kruukske en Sint Anneke. Net als in Limburgse en Brabantse steden werd vanaf 1952 een stadsprins aangewezen. Nico Grijpink was de eerste. De Blauwe Schuit leverde na hem nog meerdere malen de stadsprins.

Was de belangstelling voor carnaval begin jaren 50 nog klein, na enkele jaren trokken de activiteiten meer publiek. In 1958 telde De Blauwe Schuit zo’n 500 leden. Het aantal carnavalsverenigingen groeide vanaf 1960 sterk, wat coördinatie van de carnavalsactiviteiten wenselijker maakte. De in 1967 opgerichte [[Stichting Openbaar Carnaval Nijmegen]] nam de taken van de Blauwe Schuit over voor zover het de organisatie van het carnaval in Nijmegen betrof. In 1966-1968 verzorgde omroepvereniging AVRO jaarlijks een televisieverslag van een galazitting in De Vereeniging, wat de bekendheid sterk vergrootte. Eén van de senatoren van de vereniging maakte in 1966 zijn tv-debuut als ‘buuttereedner’ Trui de Swert. Het werd een plaatselijk bekend typetje, naast bijvoorbeeld Graodus van Nimwegen.

Blauwe Steen
In 1976 liet de carnavalsvereniging een nieuw exemplaar van de Blauwe Steen op de kruising van Grote Markt, Grotestraat, Burchtstraat en Broerstraat plaatsen. De steen werd in 2019 herplaatst, voorzien van een tekst.

Tijdelijke problemen
Begin jaren 1980 kampte de vereniging met teruglopende belangstelling voor carnaval en financiële moeilijkheden. De oplossing werd gezocht in de organisatie van meer eigentijdse activiteiten en meer.
Rond de eeuwwisseling liep het aantal leden opnieuw sterk terug en zat de vereniging in een financieel dal. Een faillissement werd ternauwernood voorkomen. De Blauwe Schuit bestaat nog steeds.
Functies, beroepen of activiteitenDoel is:
* Het organiseren van vermakelijkheden van algemene aard en in het bijzonder van carnavalsactiviteiten
* Het in stand houden en in ere herstellen van oude tradities die betrekking hebben op de stad Nijmegen
* Het organiseren van en meewerken aan evenementen met een sociaal en/of charitatief doel
* Het kweken en onderhouden van een welwillende geest en bevordering van onderlinge vriendschap van de leden
Structuur of genealogieDe vereniging heeft een bestuur van drie tot vijf senatoren, onder wie een voorzitter, een secretaris, een penningmeester en eventueel twee commissarissen. De Raad van Elf (die de feesten organiseerde en begeleidt) wordt geleid door de president, sinds 1952 Prins Carnaval. Een adjudant en een page staan Prins Carnaval bij. Senatoren zijn personen die aan alle activiteiten van de vereniging deelnemen en medeverantwoordelijkheid dragen. De vereniging telt er maximaal 33.
Bron(nen)10 jaren Carnavalsleven in Nijmegen. Nimweegse carnavals-vereniging ‘De Blauwe Schuit’, Nijmegen, 1958.
Janssen, H., 66 jaar Nijmeegse carnavalsvereniging De Blauwe Schuit, 1948-2014.
Sengers, T.P., Houwe die Blauwe. Nijmeegse carnavals-vereniging De Blauwe Schuit 44 jaar, Nijmegen, 1992.