| Archiefvormer | St.-Petrusgilde |
|---|---|
| Andere namen | Onze Lieve Vrouwe en Sinte Petersgild |
| Archief | 732 St. Petrusgilde Ewijk |
| Soort entiteit | Organisatie |
| Type instelling | Particulier |
| Datering | 1490 |
| Plaats | Ewijk |
| Geschiedenis | Omstreeks 1490 richtte Godert van Stepraedt, de kersverse kasteelheer van kasteel Doddendael bij Ewijk, een zogenoemd pestgilde op. De leden van deze broederschap werden ingezet bij het ‘eerlijk ter aarde helpen besteeden’ van overleden pestlijders en andere gestorvenen. In de loop der eeuwen kreeg de functie van het gilde waarschijnlijk een andere inhoud. Soms, zoals in 1855, deed het gilde een schenking aan de armen in het dorp. Het gilde had in de Ewijkse Bovenpolder meer dan 500 jaar lang bezittingen, waaronder het weiland ‘de Gildkamp’. Verder had het recht op enkele renten en een deel van het vruchtgebruik van enkele percelen grond. De inning vond jaarlijks plaats op 22 februari, de dag van het feest van St. Petrus’ Stoel. De leus van het gilde luidde in 1901: ‘Hebt liefde, broederschap, vreest God, eert den Koning’. Om lid te mogen zijn, moest men – in elk geval vanaf 1901 – een katholieke man zijn van minstens 15 jaar oud en uit een wettig huwelijk binnen Ewijk zijn geboren. Echtgenoten mochten ook lid worden, evenals mensen van elders die het dorp al minstens tien jaren hadden bewoond. Verder was ieder lid verplicht om aanwezig te zijn bij uitvaarten van gildeleden en bij de jaarlijkse Sint Petersmis op 22 februari. In 1901 had het gilde 21 leden (onder wie vijf vrouwen), in 1920 was het aantal toegenomen tot 34 (vier vrouwen) en in 1985 waren het er 28 (één vrouw). Toen rond 2015 woningen in de Ewijkse Bovenpolder verrezen, kreeg één van de straten de naam ‘Gildcamp’, ter herinnering aan het gilde en zijn vroegere eigendom. Het gilde komt anno 2023 nog steeds eens per jaar bijeen. |
| Functies, beroepen of activiteiten | Onder andere het begraven van overleden pestlijders, het opdragen van missen en doen van schenkingen aan armen in Ewijk. |
| Structuur of genealogie | Het bestuur van het gilde bestond uit twee gildemeesters en een secretaris, die voor zes jaar werden gekozen. |
| Bron(nen) | ‘Bijzondere straatnamen in nieuwbouwwijk Keizershoeve II’, in: De Gelderlander, 4 april 2012. De Gelderlander 1957-2000. Schulte, A.G., Het Rijk van Nijmegen. Westelijk gedeelte, Den Haag, 1982. |