Familie Smetius


ArchiefvormerFamilie Smetius
Andere namenSmetius filius
Smetius pater
Archief187 Familie Smetius
Soort entiteitFamilie
Type instellingParticulier
Datering1590-1704
PlaatsNijmegen
GeschiedenisJohannes Smetius (10 oktober 1590 - 30 mei 1651) werd in Aken geboren als Johan Smith. Hij studeerde theologie in Heidelberg en Genève en werd in 1613 predikant in Sittard. Daarna bekleedde hij dezelfde functie in het Franse Sedan, waar hij ook hoogleraar werd. In 1617 verhuisde hij naar zijn ouders, die naar Nijmegen waren getrokken. Ook hier werd hij predikant, in de Sint-Stevenskerk. Dat zou hij tot aan zijn dood blijven.

De Romeinse geschiedenis van Nijmegen interesseerde hem in hoge mate. Hij verzamelde en beschreef Romeinse objecten uit de omgeving en schreef in 1644 de het werk ‘Oppidum Batavorum, seu Noviomagum’, ofwel ‘Nijmegen, stad der Bataven’. Zijn verzameling was binnen en buiten de Republiek bekend en trok veel bezoekers (niet zelden geleerden en vorsten), die Smetius in zijn huis aan het Kerkegasje verwelkomde.

In 1626 trouwde Smetius met Johanna Bouwers. Zij kregen elf kinderen. Zijn oudste zoon Johannes (‘Smetius Filius’; 1 mei 1636 - mei 1704) volgde zijn opleiding achtereenvolgens op de Latijnse school en op de Kwartierlijke academie. Hij studeerde af in 1654, op 18-jarige leeftijd. Net als zijn vader ging hij naar Frankrijk om hogescholen te bezoeken, waarna hij in 1661 als predikant te Ubbergen aan de slag ging. Predikant was hij vanaf 1670 in het Schependom van Nijmegen en van 1679 tot aan zijn dood in de stad zelf.
Smetius junior vulde de collectie oudheden van zijn vader aan en zette ook de stadskroniek waaraan hij had gewerkt voort. De verzamelingen van vader en zoon raakten uiteindelijk door veilingen verspreid.
Bron(nen)Broeke, P. van den, Smetius, Johannes, in: Jaarboek Numaga 2004, p. 118-119.
Glasius, B., Godgeleerd Nederland. Biographisch woordenboek van Nederlandsche Godgeleerden, 1852-1856.
Langereis, S., Nijmegen, stad der Bataven. Deel I : Inleiding, Nijmegen, 1999.