186 Arme-Kinder-Huis (1483) 1639 - 1811 (1825)


Hoofdcategorie 14 Welzijn en maatschappelijke zorg
Subcategorie 14.2 Jeugdzorg
Archiefvormer Arme-Kinder-Huis (1639-1811)
Periode (1483) 1639 - 1811 (1825)
Bereik en inhoud Het oudste stuk in het archief is een retroactum uit 1483. Het is dus bijna anderhalve eeuw ouder dan het Arme-Kinder-Huis dat in 1639 werd opgericht. De achtergrond van dit verschil is dat aan eigendomsbewijzen zogenaamde retroacta werden toegevoegd, waarmee de eigendomsgeschiedenis was vastgelegd.
Het archief bevat vooral jaarrekeningen, overzichten van de eigendommen van het Arme-Kinder-Huis en eigendomsbewijzen; voorts verslagen van vergaderingen van de provisoren en stukken betreffende de weeskinderen.
Het archief is van belang voor de geschiedenis van Nijmegen in de zeventiende en achttiende eeuw, met name voor
- de geschiedenis van de wezenzorg en van de jeugdzorg in het algemeen;
- de sociale geschiedenis van Nijmegen;
- de geschiedenis van huizen en straten;
- de agrarische geschiedenis van het Rijk van Nijmegen, met nadruk op de Ooijpolder en de omgeving van Hatert en Neerbosch;
- de verhouding tussen de religies;
- het financieel beleid van een instelling van weldadigheid.
Omvang 4,625 m.
Medium Papier en perkament: 4,6250 meter
Openbaarheid Openbaar
Verantwoording Rob Wolf (2016)
Geschiedenis van het archief Het archief heeft in het Arme-Kinder-Huis op de Hessenberg berust met uitzondering van de maanden december 1794 – mei 1795, toen het in verband met de Franse inval naar Amsterdam was overgebracht. In die periode is een aantal stukken verloren gegaan. Na de vorming van de Beide Weeshuizen in 1817 werd een deel van de eigendomsbewijzen bewaard in het Protestantse Weeshuis aan de Begijnenstraat waar het kantoor van de Beide Weeshuizen zat. In 1913 hebben de regenten hier een kluis laten plaatsen, waar het volledige archief van het Arme-Kinder-Huis werd geborgen.
In 1915 heeft Louise Sormani in opdracht van de regenten het archief geïnventariseerd. Zij heeft ook regesten van charters gemaakt, waarbij zij afwijkend van de latere gewoonte niet in 1500, maar in 1817 eindigde.
Verwerving Overdracht 1964; bruikleen 1975; schenking 2015
Aanvullingen Geen
Selectie Uit het archief is niet vernietigd.
Ordening De hoofdindeling is die tussen ‘stukken van algemene aard’ en ‘stukken betreffende afzonderlijke onderwerpen’. Deze laatste hoofdrubriek is verdeeld in de rubrieken ‘Organisatie’ en ‘Weeskinderen. ‘Organisatie’ is nader onderverdeeld in de subrubrieken ‘Instelling’, ‘Financiën’ en ‘Eigendommen’.
Bij de beschrijvingen zijn waar dat van toepassing is, de door Sormani toegekende inventarisnummers en regestnummers opgenomen. De regesten zijn te vinden in de door Sormani in 1915 opgestelde gedrukte 'Inventaris van de archieven van het Borger-Kinderen-Weeshuis, Het Arme-Kinder-Huis en De Beide Weeshuizen te Nijmegen', door L. Sormani (archief De Beide Weeshuizen, inventarisnummer 1002).
Publicaties - G. Lemmens, ‘Om dair in die kleijne arme verlaten weeskens in toe stellen’ : Geschiedenis van de stedelijke weeshuizen te Nijmegen , uitgegeven ter gelegenheid van de gelijknamige tentoonstelling, Nijmegen 1996
- J. Brinkhof, Het testament van Stijn Buys : De jongste eeuw der Beide Weeshuizen, Nijmegen 1963
- A.E.M. Janssen, Naar best vermogen : Een geschiedenis van twee Nijmeegse weeshuizen 1558-2008, Nijmegen 2009
AanvraaginstructieOpenbare archiefstukken kunnen via de website en in de studiezaal van het Regionaal Archief Nijmegen worden aangevraagd. Om een archiefstuk aan te vragen via onze website, gebruikt u de knop ‘Aanvragen’ op de detailpagina van het archiefstuk. Om een archiefstuk in de studiezaal aan te vragen noteert u op een aanvraagbriefje de naam van het archief en het inventarisnummer van het betreffende archiefstuk. Zie voor adres en openingstijden de website: https://regionaalarchiefnijmegen.nl.
Citeerinstructie Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste éénmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met een verkorte aanhaling. Volledig: "Regionaal Archief Nijmegen (RAN), 186 Arme-Kinder-Huis (1483) 1639 - 1811 (1825), inventarisnummer …." Verkort: "RAN, verkorte titel archief, inv.nr. …".