307 Polderdistrict Rijk van Nijmegen en Maas en Waal (1934) 1944 - 1969 (1974)


Hoofdcategorie 7 Waterstaat
Archiefvormer Polderdistrict Rijk van Nijmegen en Maas en Waal (1944-1969)
Periode (1934) 1944 - 1969 (1974)
Bereik en inhoud Het archief beslaat de periode 1944-1969 en bevat stukken over de organisatie en taakuitvoering. De hoofdtaken van het district lagen op het gebied van de zorg voor waterkwantiteit, waterkwaliteit, waterkeringen en landinrichting. Daarnaast was het district belast met het toezicht op de inliggende (dorps)polders tot aan hun opheffing in 1958. Naast grote series stukken met betrekking tot het bestuur van het district (verslagen van vergaderingen, verkiezingen, e.d.) kent het archief ook series stukken over de financiële verantwoording en de heffing van polderlasten.
Omvang 28,375 m.
Openbaarheid Deels openbaar
Verantwoording G. Boomsma, T. de Mol, J. Buylinckx (1987), L. Orth (plaatsingslijst toegang 307 A; inmiddels verwerkt in het hoofdbestand), Jan Lelie (toegang 307 B; inmiddels verwerkt in het hoofdbestand), J. Buylinckx (2022-2023, toevoeging aanvullingen en aanbrengen rubriekenschema, selectie ter vernietiging en verwijdering stukken die horen tot andere archieven).
Geschiedenis van het archief In principe werden de stukken door de administratie geordend conform het dossierstelsel (dus zaaksgewijze) met behulp van de Code voor de ordening van de archieven van de waterschappen, samengesteld door het Registratuurbureau van de Unie van Waterschapsbonden. Dat was theorie. In de praktijk was er eerder sprake van ordening in grofmazige onderwerpsmappen. Bovendien werden veel financiële stukken en stukken van de Technische Dienst apart gehouden. Bij de overbrenging van het archief vanuit het districtshuis in Druten naar het Gemeentearchief Nijmegen in 1987, werd een zeer globale, grofmazige plaatsingslijst gemaakt. Tussen de toen overgebracht stukken, zaten ook stukken van rechtsvoorgangers en rechtsopvolgers. Die zijn er tijdens latere bewerkingen van andere waterschapsarchieven zoveel mogelijk uitgehaald en overgebracht naar de archieven waartoe ze horen.
Verwerving Ingebruikgeving in 1987. Latere aanvullingen.
Aanvullingen Het hoofdarchief is overgebracht in 1987. Daarnaast zijn er meerdere grote en kleine aanvullingen verkregen, met name van financiële stukken en een serie kaarten en tekeningen. In 2022 zijn alle stukken van het archief in één plaatsingslijst verwerkt.
Selectie Voor overbrenging werd een eerste selectie gemaakt tussen te bewaren en te vernietigen stukken. In 2022 werden veel stukken uit de aanvullingen ter vernietiging geselecteerd. Het betrof voornamelijk financiële stukken en stukken met betrekking tot de lastenheffing. In 2023 werden nog veel stukken uit het hoofdarchief ter vernietiging geselecteerd. Bij de selectie van de financiële stukken werden vanwege de oorlogsperiode alle stukken tot en met 1945 zijn bewaard en indien het stukken betrof per dienstjaar alle stukken tot en met het dienstjaar 1945/1946. Voor de selectie werd gebruik gemaakt van de 'Lijst van voor vernietiging/bewaring in aanmerking komende archiefbescheiden van waterschappen van na 1935', zoals vastgesteld in 1993.
Ordening Het archief werd globaal door het district gevormd volgens de Archiefcode van de Unie van Waterschappen. Voor zover nodig werden de 'dossiers' die stukken van vóór en van nà 1 januari 1970 bevatten gesplitst bij de overbrenging. Het woord 'dossiers' staat tussen aanhalingstekens, omdat van een goede dossiervorming geen sprake was. Er werden nauwelijks goede zogenaamde 'eigenlijke dossiers' aangetroffen. Er waren voornamelijk bundels met stukken die hetzelfde onderwerp betroffen en zogenaamde verzameldossiers. De dossieromschrijvingen waren slecht en meestal zonder datering. Deze 'dossiers' waren goed te splitsen.
Van enige dossiers, deels van vóór 1970, betreffende bemalingsinrichtingen (.07.354.3) werd door de administratie te kennen gegeven dat ze nog zo frequent gebruikt werden dat overdracht in 1987 nog niet wenselijk werd geacht. Het betreft de volgende stukken:
- stukken betreffende bemalingsinrichtingen, algemeen, 1945-1960, 1965-1980, 2 pakken
- stukken betreffende de controle van de bemalingsinstallaties, 1966-1979, 1 pak
- stukken betreffende het dieselgemaal 'Bloemers' te Appeltern, vanaf 1945, 2 dozen
- stukken betreffende het Hollands-Duits gemaal, 1958-1980, 1 doos

Verder bleven ten tijde van de overdracht de stukken over de volgende zaken in het districtshuis te Druten omdat de uitvoering van de genoemde werken grotendeels ná 1970 plaats vond.
- De verbreding van het Maas-Waalkanaal (-1.711.2)
- De verbetering van de Dreumelse en Wamelse waarden (-1.711.2)
- Stukken betreffende de vernieuwing/verbetering van de gemalen Van Citters 1 en Van Citters 2 (.07.354.3)
- De aanleg van Rijksweg 75 (-1.731.36)
- De aankoop van panden in verband met de verzwaring van de Waalbandijk (-1.731.2)

Bovendien werden ook de personeelsdossiers van medewerkers die op 1 januari 1970 nog in dienst waren van het (nieuwe) polderdistrict destijds niet overgebracht naar het Gemeentearchief.
In het archief bevonden zich bij de overbrenging bestanddelen die, gezien de datering van de beschrijvingen, thuishoren in de archieven van een van de rechtsvoorgangers, rechtsopvolgers of de inliggende (dorps)polders. Die stukken zijn in 2022-2023 zoveel mogelijk verwijderd en overgebracht naar de juiste archieven.

Het rubriekenschema is onderverdeeld in de hoofdrubrieken ‘Stukken van algemene aard’ en ‘Stukken betreffende afzonderlijke onderwerpen’. De laatste rubriek is gesplitst in ‘Organisatie’ en ‘Taakuitvoering’. Daarbij is globaal voor ‘Organisatie’ de indeling van de archiefcode voor de waterschappen gevolgd. Voor ‘Taakuitvoering’ is een indeling gemaakt naar taakgroepen: toezicht op de inliggende polders, zorg voor waterkeringen, zorg voor water en watergangen, zorg voor waterkwaliteit en riolering, zorg voor wegen en waterovergangen en landinrichting.
Taal en schrift Nederlands.
Publicaties A.M.A.J. Driessen en G.P. van de Ven, In de ban van Maas en Waal. Waterschapszorg in verleden, heden en toekomst, z.pl. 2004.
Polderdistrict "Rijk van Nijmegen en Maas en Waal", Nijmegen 1969.
AanvraaginstructieOpenbare archiefstukken kunnen via de website en in de studiezaal van het Regionaal Archief Nijmegen worden aangevraagd. Om een archiefstuk aan te vragen via onze website, gebruikt u de knop ‘Aanvragen’ op de detailpagina van het archiefstuk. Om een archiefstuk in de studiezaal aan te vragen noteert u op een aanvraagbriefje de naam van het archief en het inventarisnummer van het betreffende archiefstuk. Zie voor adres en openingstijden de website: https://regionaalarchiefnijmegen.nl.
Citeerinstructie Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste éénmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met een verkorte aanhaling. Volledig: "Regionaal Archief Nijmegen (RAN), 307 Polderdistrict Rijk van Nijmegen en Maas en Waal (1934) 1944 - 1969 (1974), inventarisnummer …." Verkort: "RAN, verkorte titel archief, inv.nr. …".