| Archief | 1 Stadsbestuur Nijmegen |
|---|---|
| Inventarisnummer | 2693 |
| Beschrijving | Stukken, veelal briefwisseling tussen de magistraat van Nijmegen en andere authoriteiten, betreffende de aanhoudende geschillen tussen Nijmeegse schippers en de pachters der tollen te Nijmegen, Tiel en Zaltbommel over het niet vrij laten passeren van hun schepen |
| Periode | 1565 - 1573 |
| Bereik en inhoud | |
| Opschrift: "Belangende qualiteit ende quantiteit der guederen in vrij ende onfrije schippen geladen" en "Belangende die beswerenis onsen Borgeren te Tiel bejegent int jaar LXVIII". Deze geschillen vonden hun oorsprong in de toepassing van het plakkaat van 23 januari 1560, uitgevaardigd als gevolg van de misbruiken en fraude van de zijde der schippers. Het kwam namelijk regelmatig voor dat vreemde schippers een kamer huurden in de stad en op deze wijze zich verzekerden van stedelijke vrijdomen op de tollen. Om hieraan een einde te maken werd in het plakkaat van 1560 verordonneerd, dat voortaan iedere schipper door een tolbrief zou moeten bewijzen sedert jaar en dag poorter te zijn en gedurende die tijd volledig residentie te hebben gehouden. Bovendien zou hij onder ede moeten verklaren slechts eigen goederen op eigen bodem te vervoeren en op een vervoerbiljet kwaliteit en kwantiteit dezer goederen moeten vermelden, welke lijst door visitatie door de tollenaars zou kunnen worden gecontroleerd. Dit laatste punt vooral stuitte op het verzet der schippers, die in deze de stedelijke besturen achter zich wisten. De weigering der schippers om hun schepen te laten onderzoeken vormde dan ook de aanleiding tot de vele geschillen. Wel werd in 1562 een moderatie op het plakkaat van 1560 afgekondigd, maar de hoofdbezwaren bleven bestaan, zodat tenslotte de Nijmeegse magistraat bij voortduring aandrong op een "verhoorsdach" te Arnhem, waar alle partijen ten overstaan van 's konings raad zich zouden kunnen uitspreken. Zeer waarschijnlijk is de kwestie van het visiteren der schepen nog verscherpt toen in 1568, wegens het uitbreken der vijandelijkheden, veel oorlogsmateriaal werd vervoerd, terwijl bovendien van invloed was welke partij de stad der betrokken schippers gekozen had. Zie ook regestenlijst nos. 479, 734, 765, 768, 773, 792 en brievenlijst nos. 598, 599, 617, 739, 960, 968, 1000, 1001, 1003, 1004, 1006-1008, 1012, 1045, 1054, 1056, 1074, 1075, 1079-1081, 1085-1087, 1089, 1098, 1134, 1145, 1146, 1150-1154, 1160, 1161, 1167, 1171, 1178, 1180, 1239, 1270, 1272, 1284, 1286, 1295, 1296, 1299, 1306, 1307, 1311, 1492, 1495-1497. | |
| Fysieke kenmerken en technische vereisten | Alleen als scan(s) raadpleegbaar. Gebruik van de originelen alleen met toestemming van de gemeentearchivaris. |
| Vorm | 1 pak |
| Auteursrecht | Publiek Domein |