| Archiefvormer | Basiliekstichting |
|---|---|
| Archief | 1516 Heilig Land Stichting; vervallen |
| Soort entiteit | Organisatie |
| Type instelling | Particulier |
| Rechtsvorm | Stichting, statutair verbonden met de Heilig Land Stichting |
| Datering | 1916 |
| Plaats | Heilig Landstichting, Profetenlaan 2 (1923-1936) |
| Algemene context | Na het herstel van de bisschoppelijke hiërarchie in 1853 begon de Rooms-Katholieke Kerk een offensief om de maatschappelijke achterstand van katholieken ongedaan te maken. Geestelijken stimuleerden het onderhouden van devotionele gebruiken. Een devotie die een hoge vlucht nam was die van het Heilig Hart van Jezus. De grondlegster hiervan was Margaretha Maria Alacoque, die tussen 1673 en 1675 visioenen kreeg in het Franse Paray-le-Monial. In 1856 werd de devotie door de kerk officieel ingesteld. In 1876 begon men in Parijs met de bouw van een kerk tot het Heilig Hart, de Sacré Coeur, kort daarna volgde de Nationale Basiliek van het H. Hart in Brussel. Ook in Nederland werden plannen gesmeed om een H. Hartbasiliek (met een bedevaartpark), te bouwen. Op initiatief van kapelaan Arnold Suys uit Waalwijk werd, op 28 februari 1911, de Heilig Land Stichting opgericht. |
| Geschiedenis | Op 6 januari 1916 werden Cenakelkerk en de begraafplaats - beide gesitueerd op het terrein van de Heilig Land Stichting - in gebruik genomen. Ook in januari 1916 maakte de Amsterdamse architect Jan Stuyt een ontwerp voor een op het terrein van de Heilig Land Stichting te bouwen H. Hartbasiliek. Arnold Suys, initiatiefnemer van de Heilig Land Stichting, trachtte fondsen te werven, maar die waren bij lange na niet voldoende om het project te realiseren. Om gerichte actie te kunnen voeren, richtten bestuursleden van de Heilig Land Stichting, op 1 november 1923 de in Tilburg statutair gevestigde Basiliekstichting op. In 1932 werd een nieuw, vereenvoudigd ontwerp van de basiliek gemaakt. In datzelfde jaar begonnen werklozen in het kader van een werkverschaffingsproject met de werkzaamheden. In 1934 volgde een tweede bouwfase. Op 28 februari 1936 plaatste men een klok in een van de torens. Deze klok luidde toen letterlijk het 25-jarig bestaan van de Heilig Land Stichting in. De basiliek is wegens geldgebrek nooit afgebouwd. De Basiliekstichting is waarschijnlijk in 1936 opgeheven. |
| Functies, beroepen of activiteiten | Het doel van de Basiliekstichting was ‘het vormen van een fonds tot stichting en instandhouding eener Basiliek als monumentale uitdrukking der toewijding van allen aan het Goddelijk Hart van Christus’. Volgens het ontwerp van 1932 zou de basiliek niet alleen als kerk maar ook als vergaderruimte gebruikt kunnen worden. |
| Structuur of genealogie | Het bestuur bestond uit minstens vijf leden, waarvan een voorzitter, een secretaris, een penningmeester en een administrateur, die benoemd en ontslagen werden door de bisschop van ’s-Hertogenbosch. |
| Bron(nen) | Barendsen, J. e.a., Van Heilig Woud tot Heilig Land. De geschiedenis van de Heilig Land Stichting en omgeving, Utrecht 2000; Beke, J. e.a., De kerk van de Heilig Land Stichting. De Cenakelkerk 1911-2011, Heilig Landstichting 2010; Goes van Naters, M. van der, Met en tegen de tijd. Een tocht door de twintigste eeuw, Amsterdam 1980; Willemsen, J., Het Heilige Land van Piet Gerrits. Kerkelijk kunstenaar in Palestina en Nederland, Nijmegen, 2014. |