Vroomans-Leclerq, J.M.L.H.

Archiefvormer	Vroomans-Leclerq, J.M.L.H.
Andere namen	Vroomans-Leclerq, Jeanne
Archief	1516 Heilig Land Stichting; vervallen
Soort entiteit	Persoon
Type instelling	Particulier
Datering	1856-1927
Plaats	Nijmegen (1891-1927)
Algemene context	Na het herstel van de bisschoppelijke hiërarchie in 1853 begon de Rooms-Katholieke Kerk een offensief om de maatschappelijke achterstand van katholieken ongedaan te maken. Geestelijken stimuleerden het onderhouden van devotionele gebruiken. Een devotie die een hoge vlucht nam was die van het Heilig Hart van Jezus. De grondlegster hiervan was Margaretha Maria Alacoque, die tussen 1673 en 1675 visioenen kreeg in het Franse Paray-le-Monial. In 1856 werd de devotie door de kerk officieel ingesteld. In 1876 begon men in Parijs met de bouw van een kerk tot het Heilig Hart, de Sacré Coeur, kort daarna volgde de Nationale Basiliek van het H. Hart in Brussel. Ook in Nederland werden plannen gesmeed om een H. Hartbasiliek (met een bedevaartpark) te bouwen, onder andere door kapelaan Arnold Suys uit Waalwijk.
Geschiedenis	In 1903 ging kapelaan Arnold Suys uit Waalwijk (1870-1941) mee op een pelgrimstocht van de paters Assumptionisten naar het Heilig Land, de christelijke benaming voor Israël en omringende landen. In Frankrijk deed men de Franse bedevaartplaats Paray-le-Monial aan. Terug in Waalwijk stelde Suys een plan op voor een bedevaartpark met een reconstructie van de heilige plaatsen en een H. Hartbasiliek. Bij een tweede pelgrimstocht, in 1905, waren Suys’ reisgenoten de Amsterdamse architect Jan Stuyt (1868-1934) en de Nijmeegse kunstenaar Piet Gerrits (1878-1957). Zij zouden Suys steunen bij het realiseren van zijn plannen. De Nijmeegse Jeanne Cécile Vroomans-Leclerq (1856-1927) spande zich ook in voor een H. Hartbasiliek en een bedevaartpark. Zij stamde uit een Luikse familie en woonde met haar echtgenoot vanaf 1891 in Nijmegen. Na zijn overlijden richtte zij zich geheel op de devotie van het Heilig. Hart In 1907 verzocht het bisdom ‘s-Hertogenbosch Vroomans om haar voornemen te bespreken met Suys. Op 29 oktober 1907 verleende Suys machtiging aan Vroomans tot aankoop van de terreinen Bakkersberg en Uselenberg nabij het gehucht De Ploeg, halverwege de weg van Nijmegen naar Groesbeek, op haar naam, maar mede op zijn verantwoordelijkheid. De dag erop kocht Vroomans beide terreinen. Zij wilde meer dan een bedevaartpark. Ze noemde haar plan ‘Het Nieuwe Heilig Land’ en richtte hiervoor de ‘Sions- en H. Landstichting’ op. De Bakkersberg zou de rol van Sionsberg vervullen en buurtschap De Meerwijk nabij Groesbeek die van Judea, Samaria en Galilea. Het dorp Beek zou model staan voor Jericho, de uitzichttoren op de Kwakkenberg voor de toren van Babel en het Wylermeer was de Dode Zee. Vroomans bleek niet bereid tot concessies in haar samenwerking met Suys, waar het de uitvoering van haar plan betrof. Bovendien wilde zij haar Sionsberg niet onderbrengen in een stichting waarin Suys en de bisschop van Den Bosch het voor het zeggen hadden. Verbitterd haakte Vroomans af en begon een reeks rechtszaken tegen Suys en de zijnen, waarvan zij er overigens geen enkele won. In 1911 richtte Suys de Heilig Land Stichting op met goedkeuring van de bisschop. De stichting kocht grond aan, waaronder de Uselenberg, bestemd voor de bouw van de Cenakelkerk. In 1913 begon met de bouw van de Cenakelkerk en de inrichting van het bedevaartpark. Op 24 augustus 1915 werd te Nijmegen een aparte stichting opgericht voor het beheer van grond en gebouwen en eigen vermogen van de Heilig Land Stichting: de Eerste Hulp Stichting der Heilig Land Stichting. Aan deze stichting werd het beheer van de pas aangelegde begraafplaats toevertrouwd. In 1916 kocht het stichtingsbestuur van Vroomans de Bakkersberg, later Sionsberg, bestemd voor een H. Hartbasiliek. In hetzelfde jaar maakte architect Stuyt een ontwerp. De financiële middelen waren echter beperkt om gericht actie te kunnen voeren. Daarom werd in 1923 de Basiliekstichting opgericht. Met de bouw van de H. Basiliek werd pas in 1932 begonnen. De financiering kwam maar moeizaam tot stand. Alleen het voorportaal en een klein deel van het schip zijn afgebouwd, waarin tegenwoordig het ‘binnenmuseum’ van het museumpark Oriëntalis Heilig Land Stichting is gevestigd.
Bron(nen)	Barendsen, J., e.a., Van Heilig Woud tot Heilig Land. De geschiedenis van de Heilig Land Stichting en omgeving, Utrecht 2000; Beke, J. e.a., De kerk van de Heilig Land Stichting. De Cenakelkerk 1911-2011, Heilig Land Stichting 2010; Goes van Naters, M. van der, Met en tegen de tijd. Een tocht door de twintigste eeuw, Amsterdam 1980; Willemsen, J., Het Heilige Land van Piet Gerrits. Kerkelijk kunstenaar in Palestina en Nederland, Nijmegen 2014.