| Archiefvormer | Parochie H.H. Ewalden te Druten |
|---|---|
| Andere namen | Rooms-katholieke statie van Druten |
| Archief | 1518 Parochie H.H. Ewalden te Druten |
| Soort entiteit | Organisatie |
| Type instelling | Particulier |
| Rechtsvorm | parochie |
| Datering | 1795-2013 |
| Plaats | Druten (1795-2013) |
| Voorganger(s) | Rooms-katholieke statie van Puiflijk |
| Opvolger(s) | Parochie H. Franciscus en H. Clara te Druten |
| Algemene context | In 1568 begon de Nederlandse opstand tegen koning Filips II van Spanje. De Staten van Gelderland sloten zich bij de opstand aan, verboden de roomse geloofsuitoefening en voerden de reformatie door. Hierdoor kwam bijna ieder dorp in het gebied tussen Maas en Waal en het Rijk van Nijmegen zonder pastoor te zitten. Het bisdom Roermond, waartoe dit gebied behoorde, kon hierdoor nauwelijks zijn gezag laten gelden over de katholieken in dit gebied. De katholieke zielzorg kwam er grotendeels in handen van reguliere priesters (jezuïeten, franciscanen, kapucijnen, karmelieten en norbertijnen) die, bij ontstentenis van parochies, staties oprichtten. De zielzorgers in de regio mochten formeel hun werk niet uitoefenen. Doorgaans werd echter, als zij werden betrapt, volstaan met het opleggen van een forse boete. Geweld werd zelden gebruikt en de illegale zielzorgers liepen geen levensgevaar. Na de Franse bezetting van 1672-1674, toen veel kerken tijdelijk weer in katholieke handen vielen, werden de verhoudingen wat soepeler. Nadat in 1730 de Staten van Gelderland een plakkaat tegen reguliere geestelijken had uitgevaardigd, werden de meeste staties overgenomen door seculiere priesters, al wisten sommige reguliere zielzorgers zich als pastoor te handhaven. Na opheffing van het bisdom Roermond in 1801, behoorden het Land van Maas en Waal en het Rijk van Nijmegen tot het apostolisch vicariaat Grave-Nijmegen, vanaf 1851 tot het apostolisch vicariaat ’s-Hertogenbosch en vanaf 1853, na herstel van de bisschoppelijke hiërarchie, tot het bisdom ’s-Hertogenbosch. De staties werden in 1853 omgezet in parochies, al werden ze voor die tijd al als zodanig aangeduid. |
| Geschiedenis | In 1609, met het ingaan van het Twaalfjarig Bestand, werd de dorpskerk aan de katholieke eredienst onttrokken. Overigens beschikte Druten toen al jaren niet meer over een eigen pastoor. De katholieke gemeenschap, het merendeel van de dorpelingen, ging voortaan elders te kerke: aanvankelijk vooral in Megen over de Maas en vanaf 1663 in de schuilkerk van Puiflijk. In 1795, nadat het gebied door het leger van de Franse Republiek was veroverd, bezetten de katholieken de oude dorpskerk en stelden zij een geestelijke aan tot hun nieuwe pastoor. Het duurde overigens nog tot 1798 voordat deze toestand langs kerkelijke zijde werd goedgekeurd en tot 1800 voordat er een regeling werd getroffen met de protestantse gemeenschap, die de kerk terugeiste. In 1875 liet het kerkbestuur de oude middeleeuwse kerk afbreken en begon het met de bouw van een nieuwe, neogotische kerk, die in 1877 werd ingewijd. De parochie H.H. Ewalden is op 1 januari 2003 gefuseerd met de parochie H. Johannes de Doper te Puiflijk, onder de naam Parochie Druten en Puiflijk, gevestigd te Druten. De parochie Druten en Puiflijk is per 1 september 2013 gefuseerd met de parochies Afferden, Deest en Horssen, onder de naam H. Franciscus en H. Clara te Druten, eveneens gevestigd te Druten. |
| Functies, beroepen of activiteiten | De voornaamste taken waren de zielzorg en de toediening van de sacramenten, zoals doop en huwelijk. |
| Structuur of genealogie | Het parochiebestuur werd gevormd door de pastoor, eventueel bijgestaan door een kapelaan, en een aantal (leken)kerkmeesters. |
| Bron(nen) | L.H.C. Schutjes, Geschiedenis van het ’s Hertogenbosch, derde deel, Sint-Michielsgestel 1872; M.J.J. Bergevoet en J.G.W.R. Dekkers, Parochiekroniek uitgegeven bij gelegenheid van het 100-jarig bestaan van de H.H. Ewaldenkerk te Druten, Druten 1977. |