| Archiefvormer | Witgele Kruis, afdeling Wamel |
|---|---|
| Andere namen | Het Wit-Gele Kruis, afdeling Wamel |
| Archief | 871 Witgele Kruis, afdeling Wamel |
| Soort entiteit | Organisatie |
| Type instelling | Particulier |
| Rechtsvorm | Vereniging |
| Datering | 1931-1979 |
| Plaats | Beneden-Leeuwen, Zandstraat 296 (1946-1957) , Zandstraat 282a (1959-1959) , Goudenregenstraat (1979-1979) , Rozenstraat 20 (1979-1979) Wamel, Lakenstraat 1 (1979-1979) |
| Algemene context | Nederland kende sinds 1875 het Witte Kruis, een neutrale vereniging voor wijkverpleging – nu thuiszorg genoemd. Opgericht in Noord-Holland ontstonden na verloop van tijd over het hele land plaatselijke afdelingen. Vanaf 1900 werden deze verenigingen het Groene Kruis genoemd, naar de huiskleur van de medische faculteit van de Rijksuniversiteit te Utrecht. In 1916 richtte men in Noord-Brabant een afdeling op met de naam Wit-Gele Kruis, verwijzend naar de pauselijke kleuren. In deze provincie waren het namelijk vooral katholieke congregaties die de wijkverpleging uitvoerden. In navolging hiervan werden ook in Gelderland afdelingen van Het Wit-Gele Kruis opgericht. De Provinciale Gelderse Bond Het Wit-Gele Kruis vestigde zich in Arnhem. Op landelijk niveau fuseerde Het Wit-Gele Kruis in 1978 met het Groene Kruis en het protestantse Oranje-Groene Kruis tot de Nationale Kruisvereniging. |
| Geschiedenis | Op 28 mei 1931 vond in de zaal van het patronaat in Beneden-Leeuwen de oprichtingsvergadering van Het Wit-Gele Kruis afdeling Wamel plaats. Uit de nieuwe leden werd een bestuur gevormd. De formele oprichtingsdatum stelde zij op 1 juli 1931. Nog in de week van de officieuze oprichting ging de wijkverpleging van start. Drie of vier Nijmeegse zusters Franciscanessen voerden deze uit. De kerk drong er bij de burgers op aan om zich aan te sluiten. Dat had succes: in 1936 telde de vereniging al 700 leden, in 1957 was dat aantal ruim verdubbeld naar 1469 leden. Tot in de jaren 1950 was de afdeling onder andere gericht op de tuberculose- of tbc-bestrijding. De plaatselijke vereniging gaf daaraan relatief veel geld uit. Na de Tweede Wereldoorlog werd de huisvesting van de vereniging voor lange tijd problematisch, totdat zij vanaf eind jaren zestig zelf gebouwen liet bouwen, waaronder een consultatiebureau en een woning. Eind jaren 1970 had de vereniging diverse gebouwen in eigendom: een wijkgebouw aan de Lakenstraat in Wamel, een wijkgebouw met woonhuis aan de Goudenregenstraat en een medisch sociaal-cultureel centrum aan de Rozenstraat, beide in Beneden-Leeuwen. Na de landelijke fusie van Het Wit-Gele Kruis in 1978 werd de plaatselijke kruisvereniging per 1 januari 1980 opgeheven. Zij verkocht de gebouwen die ze in bezit had aan de gemeente Wamel. |
| Functies, beroepen of activiteiten | Verzorgen van wijkverpleging (waaronder kraamzorg) en thuiszorg in de gemeente Wamel. |
| Structuur of genealogie | De afdeling had een bestuur met een voorzitter (in de eerste jaren vervuld door de pastoor van Beneden-Leeuwen) en een secretaris-penningmeester. Er waren ook een geestelijk en een medisch adviseur aan de vereniging verbonden. |
| Bron(nen) | Archief van de Dienst voor Sport, Recreatie en Cultuur van de gemeente Wamel 1974-1983, inventarisnummer 44. Archief van de Gemeente Wamel 1818-1983, inventarisnummer 3231. Wikipedia: https://nl.wikipedia.org/wiki/Wit-Gele_Kruis en https://nl.wikipedia.org/wiki/Groene_Kruis |