Parochie Maria Geboorte Lent


ArchiefvormerParochie Maria Geboorte Lent
Archief683 Parochie Maria Geboorte Lent
Soort entiteitOrganisatie
Type instellingParticulier
Datering1851-1991
PlaatsLent
Opvolger(s)Parochie St. Benedictus
Algemene contextDoor de invloed van de katholieke familie Hackfort, die sinds 1627 Huize Oosterhout bewoonde, kreeg Oosterhout omstreeks 1795 een statie (de toenmalige benaming van een parochie), en niet het naburige Lent waar drie maal zoveel katholieken woonden als in Oosterhout.
De Lentenaren waren aldus gedwongen in Oosterhout te kerken, maar daar wisten zij al spoedig verandering in te brengen. In 1797 verzochten zij de ambtman van Overbetuwe geld te mogen inzamelen voor een eigen kerkgebouwtje in hun dorp. Nog datzelfde jaar kochten zij de door oorlogsgeweld verwoeste hofstede van Jan van Erp. Op de plaats van die boerderij werd een houten kerkje gebouwd. Dit kerkje kreeg de status van bijkerk van de Oosterhoutse kerk, waar immers de statie was gevestigd en van waaruit de Lentse katholieken bediend bleven worden. Dit gebeurde al spoedig niet meer door de Oosterhoutse pastoor zelf, maar door zijn kapelaan.
Het houten kerkje verving men in 1837 door een bakstenen kerk (een zogenoemde Waterstaatskerk) aan de Grift. Die kerk bleek na veertig jaar te klein, waarna op dezelfde plaats in 1879 een nieuwe werd gebouwd, die in 1925 - 1926 aanzienlijk werd uitgebreid. Deze kerk staat er nog altijd.
GeschiedenisDe parochie Lent
De geestelijke bediening vanuit Oosterhout bleef tot 1851 bestaan. In dat jaar verwierf de Lentse bijkerk de status van zelfstandige statie. Engelbert Hendriksen, de toenmalige kapelaan van Oosterhout, werd in 1851 de eerste pastoor. Toen de Lentse statie in 1855 een parochie werd, kreeg deze de titel van 'Onze Lieve Vrouwe Maria Geboorte'.
Geleid door bekwame en gezaghebbende pastoors hebben de Lentse katholieken zich sindsdien hecht met hun parochie verbonden gevoeld. Al spoedig fungeerde de parochie als het middelpunt van het geestelijk en het sociale leven in de dorpsgemeenschap. Het Rijke Roomsche Leven kwam in Lent als vanzelfsprekend tot bloei.
De stabiliteit en de rust die het landelijk Lent kenmerkten, waren reden voor het aartsbisdom Utrecht, waar de parochie onder valt, om vele kapelaans daar hun loopbaan te laten beginnen. Een eerste aanstelling in een rustig, conservatief dorp betekende voor hen een veilige start. Zo kenden tientallen kapelaans een korter of langer verblijf in de parochie van Lent.
De parochie had ook een stevige materiële basis. In de loop van de jaren verwierf zij steeds meer grond en huizen in de directe nabijheid van de kerk, waardoor geleidelijk aan een complex groeide van kerk, kerkhof, pastorie, zusterhuis met gesticht, scholen, parochiehuis en woningen voor de parochiefunctionarissen. Aldus ontstond als het ware een hele 'parochie-onderneming'.
Deze 'parochie-onderneming' kende een verwevenheid en samenwerking met alle lokale katholieke organisaties, zoals de Lentse conferentie van de Vincentiusvereniging, de Aartsdiocesane Boeren- en Tuinders Bond (ABTB) en de Rabobank. Samen met het parochiële verenigingsleven waren de drie laatstgenoemde organisaties gehuisvest in een gebouw van de kerk, het zogenoemde bondsgebouw. De kracht van deze Lentse combinatie was dat men elkaar hielp waar men kon. Zo werden bijvoorbeeld de eerste Lentse proeftuinen van de ABTB op het terrein van de zusters aangelegd.
Structuur of genealogieDe organisatie van de parochie.
De parochie Lent is, zoals alle parochies, eenvoudig georganiseerd: de pastoor staat aan het hoofd. Hij is de eigenlijke 'administrator' of bestuurder van de parochie, de verantwoordelijke voor alles, zowel in geestelijke als in wereldlijke zaken. Uiteraard is hij op zijn beurt verantwoording schuldig aan de bisschop. De geestelijke zaken houdt de pastoor volledig aan zich, in wereldse kwesties staat een college van kerkmeesters hem bij. Samen vormen zij het kerkbestuur. Maar ook hier blijft hij baas: de pastoor is altijd van rechtswege voorzitter van het kerkbestuur.
Bron(nen)Korte historie van de rooms-katholieke kerk te Lent, Elst, Gemeentebestuur, 1988
Kees Halvoort, Beppie van der Heijden en Jan Walravens, 1851 - 2001; 150 jaar katholiek leven in Lent, Dieren 2001
H. Jansen, Lent, z.p. 1986
Wies van Leeuwen, 'De Onze-Lieve-Vrouw-Geboortekerk in Lent: een bestek', in: Numaga 45 (1998), 109-121
P.J. Margry, Registrum Memorialis Parochiae, het parochiememoriaal, Broncommentaren, Stichting Archief Publikaties, 's-Gravenhage 1990
W.J. Meeuwissen, Voordracht gehouden op 28 september 1998 in Het Witte Huis te Lent ter gelegenheid van de aanbieding van de voorlopige inventaris van het archief van de parochie Lent
G.J. Mentink en Johan van Os, Over-Betuwe. Geschiedenis van een polderland 1327 - 1977, Zutphen 1985
E.C.W.M. Ruyten (red.), Van Ostreholt tot Oosterhout. Geschiedenis van een Betuws dorp, Oosterhout 1989.