Woningbedrijf van de gemeente Nijmegen


ArchiefvormerWoningbedrijf van de gemeente Nijmegen
Andere namenGemeentelijk Woningbedrijf Nijmegen
Archief1368 Woningbedrijf van de gemeente Nijmegen
Soort entiteitOrganisatie
Type instellingOverheid
RechtsvormTak van Dienst ingevolge artikel 252, eerste lid, van de Gemeentewet
Datering1920-1966
PlaatsNijmegen (1920-1966)
Opvolger(s)Dienst Publieke Werken en Volkshuisvesting
GeschiedenisIn 1919 constateerde het College van B&W dat er behoefte was aan betere overzichten van de financiële resultaten van de gemeentelijke inspanningen tot verbetering van de volkshuisvesting. Volgens de bestaande voorschriften moesten de desbetreffende ontvangsten en uitgaven door de gemeentebegroting en –rekening lopen, waardoor het overzicht over het geheel ontbrak. De voorschriften, ook ten aanzien van bijvoorbeeld de voorschotten aan de woningverenigingen, werden steeds ingewikkelder en het College meende dat alleen door het jaarlijks opmaken van een balans en rekening van baten en lasten een goed overzicht was te krijgen van de resultaten van vroegere transacties en van de geldelijke verhouding tot de woningverenigingen. Daarom werd voorgesteld -om administratieve redenen- een gemeentelijk woningbedrijf in het leven te roepen, onder toezicht van B&W. Per raadsbesluit d.d. 24 april 1919 werd het gemeentelijk Woningbedrijf met ingang van 1 januari 1920 een feit. Vanaf 1967 bestond het Woningbedrijf niet meer als zelfstandige eenheid, maar was het organisatorisch geïntegreerd in PW&V.
Functies, beroepen of activiteitenDe belangrijkste taken van het Woningbedrijf waren: aanvraag van rijksvoorschotten en exploitatiebijdragen voor de bouw van woningwetwoningen en doorbetaling daarvan aan de woningverenigingen; beheer en exploitatie van door de gemeente aangekochte percelen; (toezicht op de) uitvoering van diverse regelingen, zoals de doorstromingsregeling en de premieregelingen krotopruiming en woningverbetering; het beheer van reserves en het registreren van het verloop van de reserves van woningverenigingen.
Structuur of genealogieAanvankelijk werd het Woningbedrijf beheerd door een administrateur, een gemeenteambtenaar die deze taak er als nevenbetrekking bij kreeg. Vanaf 1929 werden de taken van het Woningbedrijf uitgevoerd door medewerkers van Gemeentediensten. De financiële administratie van het bedrijf, evenals van Gemeentewerken, Plantsoenendienst en Grondbedrijf, kwam onder verantwoordelijkheid van de Boekhouder van Gemeentediensten, die daarmee feitelijk werkte voor deze bedrijven. In de gewijzigde Verordening van 1951 werd bepaald dat de dagelijkse leiding, onder toezicht van het College, kwam te liggen bij de administrateur van Publieke Werken en Volkshuisvesting (PW&V), hoofd van de afdeling Administratie. In de praktijk fungeerde deze administrateur als hoofd van het bedrijf.
In eerste instantie bleef het Woningbedrijf een relatief zelfstandige eenheid, maar die werd vanaf 1967 geïntegreerd in de steeds veranderende organisatiestructuur van PW&V. Vanaf 1967 is het Woningbedrijf dan ook te beschouwen als onderdeel van PW&V.
Bron(nen)Verordening op het geldelijk beheer van het Woningbedrijf der Gemeente Nijmegen 1919 (raadsbesluit 24 april 1919)
Verordening op het beheer van takken van dienst, ingevolge art. 252, eerste lid, der Gemeentewet 1934 (raadsbesluit 31 oktober 1934)
Bedrijvenverordening 1951, 1978
L. Gruppelaar, ‘Lokaal bestuur en stedelijke overheid te Nijmegen 1919-1945’ (Bibliotheek RAN nr. Br 6538/3)
N. Nabuurs, ‘Lokaal bestuur en stedelijke overheid te Nijmegen 1945-1984’ (Bibliotheek RAN nr. Br 7061)