Bestuurscommissie Wijkaccommodaties Nijmegen


ArchiefvormerBestuurscommissie Wijkaccommodaties Nijmegen
Andere namenBKW
Archief502 Bestuurscommissie Wijkaccommodaties Nijmegen
Soort entiteitOrganisatie
Type instellingOverheid
RechtsvormDoor de gemeente Nijmegen ingestelde bestuurscommissie ex artikel 61 van de Gemeentewet.
Datering1982-1998
PlaatsNijmegen, St Annastraat 105 (1982 - 1998)
Voorganger(s)Stichting Wijkcentra Nijmegen
Opvolger(s)Directie Stadsbedrijven Gemeente Nijmegen
Tandem Welzijn
Algemene contextIn 1964 riep de Commissie Buurthuizen van de RMO de Stichting Wijkcentra Nijmegen (SWN) in het leven. Doel ervan was 'de oprichting, exploitatie en instandhouding van gebouwen, welke voorzien in de behoefte aan geëigende ruimten voor de maatschappelijke ontwikkeling van de wijksamenleving'. Namens de gemeente Nijmegen ging de SWN wijkcentra beheren.
Door verschillende oorzaken nam de behoefte aan het club- en buurthuiswerk in de jaren tachtig en negentig toe: vrouwenemancipatie, grote toename van het aantal werklozen en mensen in de WAO, individualisering, drugs- en alcoholproblematiek, overlast van jongeren, sterke groei van het aantal allochtonen. Terwijl de samenleving in bepaalde delen van de stad uiteenviel, namen de mogelijkheden in het club- en buurthuiswerk door bezuinigingen juist af. Ondanks de toegenomen welvaart van de jaren negentig is hierin sindsdien geen verandering gekomen.
GeschiedenisOp 22 mei 1980 besloot de gemeenteraad om de Stichting Wijkcentra om te zetten in een commissie ex artikel 61 van de Gemeentewet. De meerderheid in de gemeenteraad vond namelijk dat het beheer van de wijkaccommodaties beter af was binnen de gemeentelijke organisatie dan binnen een particuliere stichting. Op 1 januari 1982 nam de Bestuurscommissie Wijkaccommodaties de taken van de Stichting Wijkcentra Nijmegen over. De verordening op de bestuurscommissie is vastgesteld op 11 juni 1981 en gewijzigd op 2 september 1982 en 31 januari 1990.
De bestuurscommissie begon haar werkzaamheden op een ongelukkig tijdstip, omdat de gemeente als gevolg van de economische recessie, het rijksbeleid en de slechte toestand van de gemeentefinanciën gedwongen was fors te bezuinigen. Bovendien stond het welzijnswerk na een periode van sterke expansie en maatschappijkritiek in deze jaren van 'no-nonsense' onder druk. Ook de bestuurscommissie moest fors bezuinigen. Ze koos niet voor sluiting van wijkaccommodaties, maar voor vermindering van het aantal beheersuren. De gaten die vielen zouden moeten worden opgevuld door vrijwilligers.
Vragen van eigen bijdragen aan gebruikersgroepen was een andere manier om de gaten in de begroting weg te werken. Conform de doelstelling werden die eigen bijdragen slechts voor commerciële activiteiten gevraagd. Andere groepen vielen onder het zogenaamde 0-tarief.
De wijkaccommodaties en nog meer de jeugdcentra die onder de bestuurscommissie vielen, hadden in de jaren tachtig en negentig te maken met de toenemende verruwing van de maatschappij. Vandalisme aan de gebouwen was de meest zichtbare uiting daarvan.
Omdat de gemeente voorzieningen en activiteiten beter op elkaar wilde afstemmen, ging de bestuurscommissie steeds nauwer samenwerken met de stedelijke welzijnsorganisaties: Dacapo en de Nijmeegse Jeugdraad en (nadat dit tweetal in 1992 was gefuseerd) Tandem. Een en ander mondde uit een in herschikking waarbij de Directie Stadsbedrijven van de gemeente Nijmegen in 1999 het beheer van de gebouwen overnam en Tandem de activiteiten en het personeel.


Centraal Bureau: St. Annastraat 105

Accommodaties in de wijken:
NB: Dit overzicht bevat niet alle wijkcentra en clubhuizen in deze periode, omdat ook de welzijnsorganisaties Dacapo / Nijmeegse Jeugdraad en vanaf 1991 Tandem er een aantal beheerde.

- Benedenstad
't Oude Weeshuis, Papengas 6
Activiteitencentrum 'Onder de St. Steven', Ganzenheuvel 56
- Binnenstad
Werklozencentrum Unitas, Gerard Noodtstraat 7-9
- Bottendaal
Wijkcentrum Burghardt, Burghardt van den Berghstraat 114
- Altrade
Wijkcentrum Daalsehof, Daalsehof 2
Wijkcentrum 't Klooster, Dominicanenstraat 6
Wijkcentrum Altrade, Jeugdcentrum De Trap, Dominicanenstraat 6
Wijkwinkel Oost, Daalseweg 259a
- Hengstdal
Wijkcentrum De Ark, Cipressstraat 154
- Willemskwartier (Nijeveld)
Wijkcentrum 't Spieghelhofje, Spieghelstraat 13
Wijkwinkel Willemskwartier, Willemsweg 211
- Goffert
Wijkcentrum De Goffert, Klokketoren, Slotemaker de Bruïneweg 272
- Hatertse Hei / Grootstal
Jeugdcentrum De albatros aan de St. Jacobslaan 343
Wijkcentrum De Schakel, Archimedesstraat 9
- Hatert
Wijkcentrum Hatert, Couwenbergstraat 22
- Wolfskuil
Wijkcentrum Titus Brandsma, Tweede Oude Heselaan 385
Wijkcentrum Villanova, Derde van Hesewijkstraat 2
- Hees / Heseveld
Wijkcentrum de Heseweide, Daniëlsplein 3
- Neerbosch-Oost
Ontmoetingscentrum Notenhout
Wijkcentrum De Schalmei, Symfoniestraat 204
Kinderboerderij 't Boerke, Oostkanaaldijk 200
Jeugdcentrum Neerbosch-Oost, Bazuinstraat 1
- Dukenburg
Buurtcentrum Zwanenveld 90-82
Wijkcentrum De Turf, Malvert 5134
Wijkcentrum Dukenburg, Meijhorst 7039
- Lindenholt
Jeugdcentrum De Sprokkelenburg, Horstacker 1479
Wijkcentrum Lindenholt, Zwanenstraat 1a
Wijkcentrum De Brack, Leuvensbroek 1200
Functies, beroepen of activiteitenDe taken werden in artikel 3 van de Verordening op de Bestuurscommissie omschreven als 'het dienstbaar maken van wijkaccommodaties en andere accommodaties aan de samenleving door:
'1. a. Verhuur en / of het in gebruik geven van ruimten in wijkaccommodaties aan instellingen, organisaties, groepen en particulieren, waarvan verwacht kan worden dat hun activiteiten zullen bijdragen tot de maatschappelijke ontwikkeling van de wijksamenleving;
1. b. Het verzorgen van het dagelijks onderhoud, de exploitatie van de buffetten, de exploitatie en/of de bediening van de tot de gebouwen behorende vaste installaties en apparatuur;
2. het stimuleren en laten organiseren van activiteiten ten behoeve van de samenleving, voor zover deze door andere instellingen en organisaties niet reeds worden ondernomen'.
Wijkaccommodaties bevatten een centrale ruimte met bar en daar omheen een aantal zalen en zaaltjes. Deze waren in gebruik bij zogenaamde incidentele gebruikers, zoals een bridgeclub, volksdansvereniging of een koor. Zij huurden een zaal voor hooguit enkele uren per week.
In een aantal wijkcentra was ruimte voor permanente gebruikers zoals de openbare bibliotheek, de Vrije Academie, wijkverpleging en welzijnsinstellingen. In het bijzonder fungeerden de Wijkaccommodaties als basis voor het club- en buurthuiswerk van Dacapo / Nijmeegse Jeugdraad / Tandem.
Structuur of genealogieOnder verantwoordelijkheid van de Bestuurscommissie Wijkaccommodaties berustte de dagelijkse leiding bij een directeur die met zijn staf op het centraal bureau, St. Annastraat 105, zetelde.
De wijkaccommodaties waren gegroepeerd in drie rayons. Rayon 1 omvatte het centrum, Nijmegen-Oost, Bottendaal en het Willemskwartier. Rayon 2 het gebied tussen de spoorlijn Arnhem - Den Bosch, het Goffertpark en het Maas-Waalkanaal; rayon 3 Nijmegen-Zuid, Dukenburg en Lindenholt. De rayoncoördinatoren of hoofdbeheerders vormden de schakel tussen de wijkaccommodaties en het centraal bureau.
De leiding van de wijkcentra zelf berustte bij een beheerder, eventueel bijgestaan door een assistent-beheerder, hulpkrachten en vrijwilligers. Een beheerscommissie, waarin wijkbewoners en gebruikers van de accommodaties zitting hadden, vervulde een bestuurlijke rol.
Bron(nen)Archief van de Stichting Wijkcentra Nijmegen, 1964-1982