Scholengemeenschap De Kronenburg

Archiefvormer	Scholengemeenschap De Kronenburg
Andere namen	Ambachtsschool LTS Ambachtschool
Archief	649 Scholengemeenschap De Kronenburg Nijmegen
Soort entiteit	Organisatie
Type instelling	Particulier
Datering	1901-1994
Plaats	Nijmegen Nijmegen, Nieuwe Marktstraat 12 Nijmegen, Kronenburgersingel 269
Opvolger(s)	PPK College (Pius / Poels-Roncalli / Kronenburg)
Algemene context	De overheid stond lange tijd terughoudend tegenover het beroepsonderwijs. In de meeste gevallen namen particulieren het initiatief.
Geschiedenis	In 1901 richtte de Vereeniging ambachtsonderwijs voor Nijmegen en omstreken de eerste Nijmeegse ambachtsschool op (Stamkot, p. 29-31). Het gemeentebestuur gaf gemeentearchitect J.J. Weve, één van de oprichters van de vereniging, opdracht een nieuwe school te bouwen aan de Nieuwe Marktstraat (gemeenteverslag 1901, p. 92), die de Vereeniging Ambachtsonderwijs op 2 oktober 1901 in gebruik kreeg. De Ambachtsschool was geen openbare, maar een algemeen bijzondere school. In het begin werden de leerlingen gedurende drie jaar opgeleid tot timmerman, smid/bankwerker, schilder of meubelmaker. In 1935, het aantal vakgebieden was inmiddels sterk toegenomen, werd de driejarige opleiding teruggebracht tot een tweejarige, een bezuinigingsmaatregel, die tot gevolg had dat de school voor een grotere groep van de bevolking toegankelijk werd (inv. nr. (1122); Stamkot, p. 27; Ehren, p. 61). In de beginjaren volgden de leerlingen praktijklessen aan de ambachtsschool en theoretische lessen aan de gemeentelijke burgeravondschool. Aan deze scheiding kwam een eind toen als gevolg van de Nijverheidswet van 1919 er binnen de opleiding meer aandacht kwam voor de algemene ontwikkeling van de toekomstige vaklieden (Ehren, p. 62-63). De gemeente besloot in 1921 het beheer over de burgeravondschool over te dragen aan de Vereeniging Ambachtsonderwijs, die haar omzette in een vijfjarige avondschool voor handwerkslieden. De vereniging begon in 1921 ook met een tweejarige cursus tot voorbereiding van het middelbaar technisch onderwijs (mto), die in 1932 weer werd opgeheven. In datzelfde jaar startte zij een cursus voor uitgebreid lager nijverheidsonderwijs (ulno), die aansloot op de ambachtsschool. De belangstelling voor de ulno nam na de oorlog sterk af, wat in 1957 leidde tot de wijziging van de naam en de opzet van de opleiding. De nieuwe obao-vuto (opleiding bewijs algemene ontwikkeling-voorbereidend uitgebreid technisch onderwijs) had meer algemene vakken en bleek een succes (inv. nrs. (1121-1124); Stamkot, p.78). Als gevolg van een uitbreiding in de jaren zestig kwam de ingang van de school aan de Kronenburgersingel te liggen (1967). Bij de officiële opening van het nieuwe gedeelte veranderde de ambachtsschool haar naam in Technische school De Kronenburg (Stamkot, p. 46 en 85). Vanaf 1941 bood de ambachtsschool onderdak aan de zeevaartschool De Ruyter uit Vlissingen, die op last van de Duitse autoriteiten haar thuisbasis had moeten verlaten. Het vertrek van de school na de oorlog werd door velen betreurd en de Vereeniging ambachtsonderwijs nam het initiatief in Nijmegen een opleiding tot scheepswerktuigbouwkundige te starten. Zo begon op 1 september 1949 een tweejarige dagcursus, die met ingang van het schooljaar 1973/1974 driejarig werd. De Mammoetwet rekende de school tot het middelbaar beroepsonderwijs, zodat haar naam vanaf 1971 middelbare school voor scheepswerktuigkundigen (msvs) luidde. Zij bleef gehuisvest in het gebouw van de ambachtsschool (inv. nr. (1557)). De msvs splitste zich in 1990 af van de Scholengemeenschap De Kronenburg en ging op in het Technisch College Nijmegen, dat in 1996 onderdeel werd van het ROC (Regionaal Opleidingencentrum) Nijmegen e.o. (inv. nr. 1483; Bosch, p. 54-55).
Functies, beroepen of activiteiten	De ambachtsschool had als taak de de vorming van bekwame ambachtslieden, waarbij de nadruk lag op vakkennis. Met de Nijverheidswet van 1919 kwam er meer aandacht voor de algemene ontwikkeling van de toekomstige vaklieden (Tromp, p. 37). In de jaren zestig werd algemene vorming even belangrijk geacht als vakkennis. De Mammoetwet, die in 1968 van kracht werd, introduceerde het lager beroepsonderwijs (lbo), waarvan het lager technisch onderwijs een onderdeel vormde. De Nijmeegse ambachtsschool had haar naam al in 1953 veranderd in lagere technische school (Stamkot, p. 72). Op het lbo leerden de leerlingen de basisvaardigheden van een beroep, voor de leerlingen van De Kronenburg een technisch beroep. Zij konden vanuit het lbo doorstromen naar het middelbaar beroepsonderwijs (mbo). In 1971 kreeg De Kronenburg ook een lavo(lager algemeen vormend onderwijs)-afdeling waardoor de school een scholengemeenschap werd (Stamkot, p. 87). In 1976 startte De Kronenburg een internationale schakelklas (isk) voor anderstalige leerlingen (Stamkot, p. 103-105; 111-112). In 1992 maakte het lbo plaats voor het voorbereidend beroepsonderwijs (vbo). De nieuwe naam benadrukte nog eens dat het hier niet ging om eindonderwijs. In 1993 werd de basisvorming ingevoerd. Alle scholen voor voortgezet onderwijs werden verplicht hun leerlingen de eerste twee à drie jaar in dezelfde vijftien vakken onderwijs te geven. Aan het eind van die periode werd getoetst of de leerlingen de door de overheid opgestelde ‘kerndoelen’ bereikt hadden (Tromp, p. 49).
Structuur of genealogie	1901-1967 Ambachtsschool 1967-1971 Technische school De Kronenburg 1971-1994 Scholengemeenschap De Kronenburg De school had vanaf 1953 een schoolraad, vanaf 1972 voortgezet als leerlingenraad, vanaf 1973 een oudercommissie en vanaf 1974 een lerarencontact, dat twee jaar later vervangen werd door een personeelsraad. In het kader van de Wet Medezeggenschap Onderwijs van 1982 werd er een medezeggenschapsraad geïnstalleerd van twaalf personen, die zowel personeel als ouders vertegenwoordigde, maar niet de leerlingen (Stamkot, p. 98-101).
Bron(nen)	Archief van de Scholengemeenschap De Kronenburg 1898-1994; Gedenkboek ter gelegenheid van de offici�le ingebruikstelling van de uitgebreide en vernieuwde gebouwen op 4 april 1967: Technische school De Kronenburg en School voor Scheepswerktuigkundigen, beheerd door de vereniging Ambachtsonderwijs voor Nijmegen en Omstreken, Nijmegen 1967; Uitvoerig en beredeneerd verslag van den toestand der gemeente Nijmegen 1851-1866, opgevolgd door Verslag van den toestand der gemeente Nijmegen 1867-1937 (gemeenteverslag); A. Bosch, In en uit de steigers. Ontstaan en ontwikkeling van het Regionaal Opleidingen Centrum Nijmegen en omstreken, Nijmegen 2000, p. 54-55; P.L.M. Ehren, Voortgezet onderwijs in Nijmegen tussen 1850-1940, Nijmegen 1977; B. Stamkot, Waar ons het vak werd geleerd: kroniek van 90 jaar ambachtsschool De Kronenburg Nijmegen, Nijmegen 1991; W. Tromp (red.), Meer dan het geweest is: 100 jaar met Canisius College, Mater Dei, Canisius Mavo, Pius XII Mavo, Poels-Roncalli, De Kronenburg, Micha�l Mavo en hun voorgangers, Nijmegen 2000.