Stichting Gemeenschappelijke Openbare Bibliotheek Nijmegen


ArchiefvormerStichting Gemeenschappelijke Openbare Bibliotheek Nijmegen
Andere namen1974-1990 Stichting Gemeenschappelijke Openbare Bibliotheek Nijmegen
1990-2006 Stichting Openbare Bibliotheek Nijmegen
Archief1056 Gemeenschappelijke Openbare Bibliotheek Nijmegen
Soort entiteitOrganisatie
Type instellingParticulier
RechtsvormStichting
PlaatsNijmegen
Voorganger(s)Maatschappij tot Nut van 't Algemeen, departement Nijmegen
Algemene contextEind jaren zestig kende Nijmegen nog twee bibliotheken. De Openbare Leeszaal en Boekerij (OLB), die in 1968 haar specifiek katholieke identiteit had ingeruild voor een algemeen christelijke en de veel kleinere, neutrale Algemene Openbare Bibliotheek (AOB), de vroegere Nutsbibliotheek. De AOB, hoewel succesvol als opvolgster van de Nutsbibliotheek besefte dat zij in het nog altijd overwegend katholieke Nijmegen klein zou blijven, terwijl men bij de OLB een neutrale bibliotheek in het licht van de toenemende ontkerkelijking langzaamaan acceptabel ging vinden. Vooral de AOB stuurde aan op samenwerking. De concrete aanleiding voor een gesprek tussen de twee bibliotheken was het toenemend aantal filialen van zowel de OLB als de AOB. In het bijzonder de dreigende vestiging van twee concurrerende filialen in het Hatertse winkelcentrum Ten Haltert in 1966 toonde de noodzaak van meer onderlinge afstemming.(1)

1) Dongelmans, Tussen singel en boulevard, p. 68-79.
GeschiedenisEind jaren zestig kwamen de Openbare Leeszaal en Boekerij (OLB) en de Algemene Openbare Bibliotheek (AOB) tot de conclusie dat, gezien de dreigende vestiging van twee concurrerende filialen in Hatert, zij hun activiteiten beter op elkaar dienden af te stemmen. De gesprekken die daarop volgden resulteerden in 1969 in de bibliobus in Dukenburg en in 1971 in het eerste gemeenschappelijke filiaal in Hatert. Een tweede gemeenschappelijke filiaal kwam in 1973 tot stand in Neerbosch-Oost. In 1974 smolten beide stichtingen ten slotte samen tot de Stichting Gemeenschappelijke Openbare Bibliotheek (GOB), die ‘ten dienste van alle inwoners, zonder onderscheid van hun levens- en wereldbeschouwelijke overtuiging of maatschappelijke stand’ wilde opereren. Cultureel Centrum De Lindenberg, waar sinds 1972 de OLB gehuisvest was, bood plaats aan de hoofdvestiging van de GOB. De hoofdvestiging van de AOB aan de Guyotstraat werd omgebouwd tot een GOB-filiaal. De taken van het OLB-filiaal Witsenburch werden overgenomen door het voormalige AOB-filiaal Groenewoud. Kort na de fusie kwamen er filialen in Dukenburg: in Meijhorst in 1975, in Zwanenveld in 1977. Het boekenbezit groeide spectaculair, evenals de in 1972 begonnen uitleen van grammofoonplaten, die in de loop der jaren werd aangevuld met cassettebandjes, videobanden, cd’s en dvd’s. Het ledental nam sterk toe, mede als gevolg van de Bibliotheekwet van 1975 die het lidmaatschap voor jongeren tot 18 jaar gratis maakte. De GOB wijzigde haar naam in 1990 in Openbare Bibliotheek.(1)

1) Jaarverslagen Openbare Leeszaal en Boekerij Nijmegen, Gemeenschappelijke Openbare Bibliotheek Nijmegen, 1974-2006; Dongelmans, Tussen singel en boulevard, p. 65-79.
Functies, beroepen of activiteitenDe bibliotheek leende boeken, tijdschriften, bladmuziek en audiovisuele middelen uit. Zij organiseerde exposities, lezingen, cursussen en workshops en had een uitgebreid educatief programma voor verschillende onderwijsniveaus. Haar educatieve programma's ondersteunden leerlingen en docenten bij taal- en leesonderwijs. Voor mensen die door langdurige ziekte, handicap of ouderdom aan huis gebonden waren was er de Bibliotheek aan Huis, die boeken en andere materialen thuis bezorgde. Eind jaren negentig ging zij deelnemen aan de open wijkscholen, brede scholen die vele functies in zich verenigden. Moderne media drongen de bibliotheek binnen. Leden en andere geïnteresseerden gingen via internet informatie zoeken en de bibliotheek introduceerde workshops op het gebied van computergebruik.(1)

1) Jaarverslagen Openbare Leeszaal en Boekerij Nijmegen, Gemeenschappelijke Openbare Bibliotheek Nijmegen, 1974-2006.
Structuur of genealogieDe Stichting Gemeenschappelijke Openbare Bibliotheek werd na haar oprichting in 1974 bestuurd door een algemeen bestuur, dat een deel van zijn taak delegeerde aan een dagelijks bestuur. Het algemeen bestuur bestond uit vijftien leden. Vijf leden werden benoemd door de Stichting Algemene Openbare Bibliotheek en tien door de Stichting Openbare Leeszaal en Boekerij. De beide stichtingen werden pas in 1980 opgeheven, toen de statuten herzien werden en het fusieproces definitief werd afgerond. In 1983 werd het aantal bestuursleden teruggebracht tot negen, het minimum aantal volgens de statuten.(1)
De dagelijkse leiding van de bibliotheek berustte vanaf 1975 bij de directeur en drie afdelingschefs. Ieder filiaal had een filiaalhoofd. In 1981 kwam er naast de algemeen directeur een directeur sociaal beleid, die zich ging bezighouden met het personeel.(2)

1)Statuten en statutenwijzigingen, 1974 – 1990, RAN, archief van Gemeenschappelijke Openbare Bibliotheek Nijmegen en haar voorgangers 1916 – 2005, inv.nrs. 501 en 584; Statuten Gemeenschappelijke Openbare Bibliotheek 1974, Jaarverslag 1974 Stichting AOB, OLB en GOB, p. 32-34
2) Jaarverslagen Openbare Leeszaal en Boekerij Nijmegen, Gemeenschappelijke Openbare Bibliotheek Nijmegen, 1974-2006.
Bron(nen)Regionaal Archief Nijmegen (RAN), archief van de Gemeenschappelijke Openbare Bibliotheek Nijmegen en haar voorgangers 1916 – 2006, inv.nrs. 202-751.
Jaarverslagen Gemeenschappelijke Openbare Bibliotheek 1974-1980, 1982-1990; Openbare Bibliotheek 1993, 1998-1999, 2005; Openbare Bibliotheek Gelderland-Zuid 2006.
M.J. Dongelmans, Tussen singel en boulevard: 75 jaar Openbare Bibliotheek in Nijmegen, Nijmegen 1991.