Distributiekring Nijmegen


ArchiefvormerDistributiekring Nijmegen
Archief63 Distributiedienst Nijmegen, vanaf 1948 Distributiekring Nijmegen
Soort entiteitOrganisatie
Type instellingOverheid
RechtsvormOverheid, gemeenschappelijke regeling (vanaf 1960)
Datering1948-1996
Plaats, Korte Nieuwstraat 6 (1948-1996)
, Eiermarkt 30 (1974-1974)
Voorganger(s)Distributiedienst Nijmegen
Algemene contextIn 1939 was in Nijmegen de Distributiedienst in het leven geroepen, als uitvloeisel van de Distributiewet 1939. De wet en de dienst waren bedoeld om bij een eventueel tekort aan levensmiddelen, textiel en brandstof een eerlijke en gecontroleerde verdeling van producten mogelijk te maken.

Vanaf 1948 werden de activiteiten van de meeste distributiediensten in het land in omvang teruggeschroefd. Distributietaken waren in het vervolg een verantwoordelijkheid van het Rijk, specifiek het ministerie van Economische Zaken. Internationale spanningen, zoals de Koude Oorlog, maakten dat de distributieorganisatie nog bijna een halve eeuw bleef bestaan, zij het meestal op een waakstand.
GeschiedenisVan Distributiedienst naar Distributiekring
Bij Koninklijk Besluit van 18 augustus 1948 werd Nijmegen voor wat distributieaangelegenheden betrof met een groot aantal gemeenten daar omheen samengevoegd tot de Distributiekring Nijmegen (kringnummer: 066). Hierin waren opgenomen alle gemeenten in het Land van Maas en Waal (inclusief Heerewaarden) en het Rijk van Nijmegen, en verder de gemeenten Gendt, Bemmel, Elst, Valburg en Hemmen in de Over-Betuwe. Het ging over een gebied met destijds 205.000 inwoners. Desondanks was het personeelsbestand sterk gedaald. Telde de plaatselijke Distributiedienst Nijmegen in 1943 nog ruim 170 medewerkers, de Distributiekring had in 1949 nog 90 mensen in dienst.

Gemeenschappelijke regeling
In 1959 sloten de gemeenten – met uitzondering van die in de Over-Betuwe – de gemeenschappelijke regeling Distributiekring Nijmegen, die in 1960 van start ging. In deze tijd hield de dienst een nauwgezette administratie bij van de aantallen inwoners en bonkaarten en bereidde zij zich logistiek voor op eventuele distributietaken. Ook onderhield zij contact met grossiers in verband met de levering van voldoende producten. Het aantal medewerkers van de kring in Nijmegen daalde ondertussen verder. In 1973 waren het er nog maar 19.

De laatste keer dat de Distributiekring Nijmegen in actie kwam, was tijdens de oliecrisis in de jaren 1973-1974, toen benzine ‘op de bon’ verkrijgbaar was. Aan de Eiermarkt werd het voormalige depot van de universiteitsbibliotheek begin 1974 voor enkele weken ingericht om aardolieproducten te verdelen.

De samenstelling van het werkgebied werd in 1989 gewijzigd in het kader van de Wet gemeenschappelijke regelingen. De gemeenten Mook en Middelaar en Gennep werden toegevoegd aan de kring Nijmegen (met nieuw kringnummer 18), terwijl Heerewaarden overging naar kring ‘s-Hertogenbosch.

Opheffing
Midden jaren negentig, toen de Koude Oorlog tot een einde was gekomen, vond het ministerie van Economische Zaken een landelijk netwerk van distributiekringen niet meer nodig. Gemeenten waren in tijden van nood goed in staat om zelf distributietaken te vervullen. Per 1 januari 1997 werden daarom de distributiekringen opgeheven.
Functies, beroepen of activiteitenHet organiseren van de verdeling en uitreiking van distributiebonnen. Verder: het actualiseren van rampenplannen en het opstellen van een Civiel Verdedigingsplan.
Structuur of genealogieDe burgemeester van Nijmegen was het hoofd van de Distributiekring Nijmegen. Hij benoemde in zijn gemeente een ambtenaar die verantwoordelijk was voor de voorbereiding van eventuele distributie. In alle afzonderlijke gemeenten werd zo een ambtenaar aangewezen. Vanaf 1960 had de Distributiekring een directeur. Deze had de dagelijkse leiding over de kring, maar was ondergeschikt aan het hoofd. Over de organisatiestructuur in later tijd is weinig bekend. De directeursfunctie is in de loop der jaren waarschijnlijk verdwenen.
Bron(nen)http://wetten.overheid.nl/BWBR0001997/2014-01-25
Archief van de Bestuursdienst Gemeente Nijmegen 1992-1998, inventarisnummer 225.
Archief van de Harde Sector Gemeente Nijmegen 1985-1998, inventarisnummer 9392.
Archief van de Secretarie Gemeente Nijmegen 1945-1984 – Directie en Bestuur, inventarisnummer 4450.
Archief van de Secretarie Gemeente Nijmegen 1945-1984 – Economische Zaken, inventarisnummers 3574 en 3577.
Archief van de Secretarie Gemeente Nijmegen 1985-1991, inventarisnummers 1377 en 1702.