Technische Kring Dienst


ArchiefvormerTechnische Kring Dienst
Andere namenTKD
Dienst Gemeentewerken / Bouw- en Woningtoezicht Kring Maas en Waal
Gemeenschappelijke Regeling Technische Kring Dienst Maas & Waal en Rijk van Nijmegen
Technische Kringdienst Maas en Waal en Rijk van Nijmegen (ca. 1965-1980)
Archief783 Technische Kring Dienst (TKD) met betrekking tot de gemeente Beuningen
784 Technische Kring Dienst (TKD) met betrekking tot de Gemeente Bergharen
785 Technische Kring Dienst (TKD) met betrekking tot de Gemeente Batenburg
788 Technische Kring Dienst (TKD) met betrekking tot de Gemeente Ewijk
968 Technische Kring Dienst (TKD) met betrekking tot de gemeente Horssen
969 Technische Kring Dienst (TKD) met betrekking tot de gemeente Dreumel
1807 Technische Kring Dienst (TKD) met betrekking tot de gemeente Heumen
Soort entiteitOrganisatie
Type instellingOverheid
RechtsvormGemeenschappelijke regeling
Datering1943-1979
PlaatsHeilig Landstichting, Nijmeegsebaan 110 (1949-1965)
Nijmegen
Heilig Landstichting, Nijmeegsebaan 140 (1965-1979)
GeschiedenisOprichting
Omstreeks 1940 vatten enkele gemeenten in het Land van Maas en Waal en het Rijk van Nijmegen het plan op om tot een gemeenschappelijke regeling te komen voor het bouw- en woningtoezicht en de gemeentewerken. De gemeenten hadden geen van alle de capaciteit om een eigen technische dienst te onderhouden. Uiteindelijk ging op 1 januari 1943 de eerste technische kringdienst (TKD) van start, waaraan twaalf gemeenten deelnamen: Appeltern, Batenburg, Bergharen, Beuningen, Dreumel, Druten, Ewijk, Groesbeek, Heumen, Horssen, Overasselt en Wamel. De benaming, ‘Dienst Gemeentewerken / Bouw- en Woningtoezicht Kring Maas en Waal’, was niet geheel correct; er participeerden immers ook gemeenten uit het Rijk van Nijmegen. Het bestuur van de TKD werd gevestigd te Groesbeek. Die gemeente schoot ook de kosten van de gemeenschappelijke regeling voor. De taken bestonden voornamelijk uit het toetsen van bouwaanvragen, het controleren van woningen en andere constructies, alsmede het plannen van en toezicht houden op gemeentegebouwen en -wegen.

Twee rayons
Tot 1949 verrichtte de gemeente Groesbeek de financiële administratie van de TKD. Toen de werkzaamheden zich vanwege de naoorlogse wederopbouw aanzienlijk uitbreidden, nam de TKD zijn administratie in eigen hand. Er ontstonden plannen om de dienst om te vormen tot een eigen rechtspersoon. Op die wijze ontstond in 1953 de ‘Intercommunale Technische Kring Dienst Maas en Waal en Rijk van Nijmegen’. Ter verbetering van de dienstverlening werd de kring opgesplitst in twee rayons. Rayonbureau Oost bevond zich in Groesbeek; het bestreek de gemeenten Beuningen, Groesbeek, Heumen, Millingen, Overasselt en Ubbergen. Rayonbureau West, gevestigd te Druten, had Batenburg, Bergharen, Dreumel, Druten, Ewijk en Horssen onder zich. Appeltern en Wamel besloten niet aan de nieuwe gemeenschappelijke regeling deel te nemen. Millingen en Ubbergen deden dat als nieuwkomers wel, zodat het aantal deelnemende gemeenten gelijk bleef.

Begin jaren zestig kwam een discussie op gang over de toekomst van de TKD. De dienst was bij te veel werkzaamheden betrokken en kon met name zijn uitvoerende taak (uitbreidingsplannen, streek- en structuurplannen, ruilverkaveling, wegenbouw, welstandbepaling, etc.) niet meer aan. Enkele kringgemeenten waren bovendien van mening dat zij de gemeenschappelijke middelen niet optimaal konden benutten (in dat licht ontstonden naast de TKD nieuwe samenwerkingsverbanden, zoals de ‘kleine TKD’ van de gemeenten Batenburg, Bergharen en Horssen).

Adviserende rol
Uiteindelijk werd in de loop van 1965 besloten de TKD om te vormen tot een meer op supervisie en advies gerichte organisatie. De rayonbureaus werden opgeheven. De TKD was gevestigd te Groesbeek; de deelnemende gemeenten waren Batenburg, Bergharen, Beuningen, Dreumel, Ewijk, Groesbeek, Horssen, Millingen en Overasselt. Van de twaalf gemeenten participeerden er dus nog negen in de nieuwe gemeenschappelijke regeling.

Opheffing
Vanaf 1977 werd duidelijk dat de TKD, vanwege de op stapel staande gemeentelijke herindeling, geen lang leven meer was beschoren. De te vormen nieuwe, grotere gemeenten werden geacht zelfstandig een technische dienst te onderhouden. Op 1 januari 1980 werd de Technische Kringdienst Maas en Waal en Rijk van Nijmegen opgeheven, nog vóór de gemeentelijke herindeling een feit was. Dit om zoveel mogelijk TKD-personeel in de nieuwe gemeenten te kunnen inpassen. De afhandeling van de werkzaamheden duurde nog tot 1981.
Functies, beroepen of activiteitenOorspronkelijk waren de belangrijkste taken het toetsen van bouwaanvragen, het controleren van woningen en andere constructies en het plannen van en toezicht houden op gemeentegebouwen en -wegen. Na 1965 was de TKD meer gericht op supervisie en beleidsadvisering.
Structuur of genealogieDe Gemeenschappelijke Regeling had een directeur. Hij had permanent zitting in het dagelijks bestuur.

Veelal maandelijks vergaderde de zogenoemde ‘Commissie, bedoeld in artikel 2 der gemeenschappelijke regeling inzake het bouw- en woningtoezicht en de dienst van gemeentewerken in de [betrokken] gemeenten (…)’. Vanaf eind 1953 heette deze de ‘Commissie, bedoeld in artikel 6 van de gemeenschappelijke regeling betreffende de Intercommunale Technische Kring Dienst Maas en Waal en Rijk van Nijmegen’.Voorzitter was de burgemeester van Groesbeek, secretaris was de gemeentesecretaris van Groesbeek, later de administrateur. Naast de drie permanente leden namen twee of drie burgemeesters van betrokken gemeenten zitting (soms vertegenwoordigd door een wethouder, raadslid of gemeentesecretaris). Vanaf 1965 werd elk rayon door twee leden vertegenwoordigd.

In 1975 had de TKD drie afdelingen: Administratie, Bouwkunde, en Weg- en Waterbouwkunde.
Bron(nen)Archief gemeente Batenburg 1810 - 1983, inv. nrs. 1043-1044.
Archieven gemeenten Bergharen en Hernen en Leur 1810 - 1983, inv. nrs. 508, 1751-1753 en 1755.
Archieven gemeenten Beuningen en Weurt 1786 - 1980, voorl. nrs. 1826 en 1829.