308 Ambtsbestuur en Dijkstoel van het Rijk van Nijmegen, vanaf 1838 Polderdistrict Rijk van Nijmegen 1596 - 1944


Hoofdcategorie 1 Openbaar bestuur
Subcategorie 1.1 Bestuursinstellingen
Hoofdcategorie 7 Waterstaat
Archiefvormer Ambtsbestuur en Dijkstoel van het Rijk van Nijmegen, vanaf 1838 Polderdistrict Rijk van Nijmegen (1596-1944)
Periode 1596 - 1944
Bereik en inhoud Het archief beslaat stukken vanaf de 16e eeuw, maar het ambt en de dijkstoel ontstonden in de 14e eeuw. Van de eerste eeuwen zijn dus geen stukken bewaard gebleven. Het archief bevat tot 1838 stukken van enerzijds de Dijkstoel en anderzijds het Ambt. Vanaf 1838 bevat het stukken van het in dat jaar ontstane Polderdistrict Rijk van Nijmegen.

Het ambtsbestuur had het toezicht op de inliggende dorpen. Het ambtsarchief bevat daarvoor veel interessante stukken over de dorpen in het Rijk van Nijmegen.

Vanaf 1838 was het polderdistrict belast met het toezicht op de inliggende (dorps)polders. Als zodanig moesten allerlei stukken door die polders ter goedkeuring worden voorgelegd aan het district. Vaak werden dergelijke stukken in tweevoud opgemaakt, een voor het districtsarchief en een voor het archief van de polder. Doordat de archieven in latere tijd nogal door elkaar zijn geraakt, was niet altijd meer te bepalen tot welk archief een stuk behoorde, tot dat van het district of dat van de (dorps)polder. Het is dus altijd goed om bij het ontbreken van een stuk in het ene archief te zoeken in het andere archief. Dat geldt met name voor de financiële jaarstukken en de stukken over de lastenheffing, waaronder de kohieren van hectarentalen.
Omvang 53,625 m.
Openbaarheid Openbaar
Verantwoording A. Delahaye en H.F.J. Smeets (ná de Tweede Wereldoorlog), aanvullingen J. Buylinckx 2022.
Verwerving Inbewaringgeving 1972.
Aanvullingen In 2022 is uit een grote hoeveelheid aanvullingen op diverse archieven van waterschappen bij het RAN, ook een aantal stukken toegevoegd aan dit archief.
Ordening Er is weinig bekend en weinig onderzoek gedaan naar de wijze waarop het archief in de loop der tijden is geordend en bewaard. Eind 19e eeuw is door Van der Helm een eerste inventarisatie verricht van het toen aanwezige archiefmateriaal. Dat leidde tot een handgeschreven inventaris. Het archief is opnieuw en uitgebreider geïnventariseerd kort ná de Tweede Wereldoorlog door A. Delahaye en H.F.J. Smeets. Zij hebben een ordening aangebracht in een negental hoofdrubrieken. Daar waar dat kon zijn de hoofd- en subrubrieken onderverdeeld tussen 'ambtszaken' en 'dijkzaken'. Rubriek 10 bevat de gedeponeerde archieven. De rubrieken 11 en 12 zijn later toegevoegd en gebruikt voor documentatie en stukken waarvan het verband met het archief niet is gebleken.
Taal en schrift Nederlands,
Verwante archieven Bij het RAN berusten ook de archieven van de inliggende dorpspolders (diverse toegangen).
Publicaties A.M.A.J. Driessen en G.P. van de Ven, In de ban van Maas en Waal. Waterschapszorg in verleden, heden en toekomst, z.pl. 2004.

H. van Heiningen, Tussen Maas en Waal. 650 Jaar geschiedenis van mensen en water, Zutphen 1971.
AanvraaginstructieOpenbare archiefstukken kunnen via de website en in de studiezaal van het Regionaal Archief Nijmegen worden aangevraagd. Om een archiefstuk aan te vragen via onze website, gebruikt u de knop ‘Aanvragen’ op de detailpagina van het archiefstuk. Om een archiefstuk in de studiezaal aan te vragen noteert u op een aanvraagbriefje de naam van het archief en het inventarisnummer van het betreffende archiefstuk. Zie voor adres en openingstijden de website: https://regionaalarchiefnijmegen.nl.
Citeerinstructie Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste éénmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met een verkorte aanhaling. Volledig: "Regionaal Archief Nijmegen (RAN), 308 Ambtsbestuur en Dijkstoel van het Rijk van Nijmegen, vanaf 1838 Polderdistrict Rijk van Nijmegen 1596 - 1944, inventarisnummer …." Verkort: "RAN, verkorte titel archief, inv.nr. …".